65 năm canh trời Tổ quốc

Thu hồi, triển khai khí tài Đài ra đa VRS-2DM của Trạm Ra đa 54, Trung đoàn 290. Ảnh: HỮU LỆ

Đúng 00 giờ ngày 10-7-1960, tất cả các đài Ra đa đã đồng loạt phát sóng chiến đấu, đánh dấu một sự kiện lịch sử trọng đại của Trung đoàn bắt đầu cuộc chiến đấu quyết liệt hào hùng trên tuyến đầu Miền Bắc. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Khu 4 là địa bàn chiến lược, là trọng điểm đánh phá của địch. Cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn đã anh dũng cùng nhân dân vượt qua những năm tháng đầy gian khổ, hi sinh, vừa chiến đấu, vừa xây dựng và không ngừng phát triển, góp phần cùng quân và dân trên địa bàn bảo vệ an toàn cho các mục tiêu và tuyến giao thông huyết mạch chi viện cho chiến trường Miền Nam.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Trung đoàn đã huy động hàng trăm lần các lực lượng, phương tiện, phát hiện hàng chục vạn tốp mục tiêu, bảo đảm cho lực lượng phòng không Miền Bắc và lực lượng phòng không Quân khu 4 bắn rơi hàng trăm máy bay các loại của đế quốc Mỹ. Đại đội Ra đa 12 là đơn vị phát hiện máy bay B-52 đầu tiên và thông báo cho Trung đoàn 238 bắn rơi máy bay của không quân Mỹ. Trong chiến đấu, Trung đoàn là đơn vị đi đầu trong phát hiện máy bay C-47 bay thấp rải truyền đơn và có kinh nghiệm phòng tránh tên lửa chống ra đa của địch. Trung đoàn vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm ra đa trong đội hình binh chủng hợp thành, vừa sử dụng súng máy phòng không và súng bộ binh đánh máy bay địch để bảo vệ khí tài. Trung đoàn đã trực tiếp bắn rơi 8 máy bay địch khi chúng bổ nhào đánh vào trận địa. Hầu hết các đường bay của địch từ Thái Lan qua Lào và từ Hạm đội 7 ở Biển Đông vào đều bị các đài ra đa của Trung đoàn phát hiện và báo động chuyển cấp chiến đấu kịp thời. Trung đoàn đã bảo đảm ra đa cho chiến đấu, bảo vệ đội hình binh chủng hợp thành góp phần làm nên chiến thắng Khe Sanh, Đường 9 - Nam Lào, cánh đồng Chum-Xiêng Khoảng và đặc biệt là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước.

Do lập được nhiều thành tích, chiến công đặc biệt xuất sắc nên Trung đoàn cùng với Trạm Ra đa 12 và đồng chí Vũ Ngọc Diệu được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cùng nhiều phần thưởng cao quý khác. Trung đoàn đã được tặng thưởng cờ “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” của Chủ tịch nước; 1 Huân chương quân công hạng Nhất, Nhì và 2 Huân chương chiến công hạng Ba; 18 Huân chương chiến công các hạng và 12 cờ thưởng luân lưu và hàng trăm huy hiệu, bằng khen, giấy khen các loại. 

Tháng 4-1987, để đáp ứng tình hình nhiệm vụ trong giai đoạn mới, theo quyết định của trên, Trung đoàn được biên chế trực thuộc Sư đoàn Phòng không 375. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong điều kiện mới, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn thường xuyên chủ động, tích cực huấn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, làm chủ khí tài, trang bị nhất là khí tài mới, cải tiến; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện, SSCĐ với việc đẩy mạnh XDCQ, QLKL, xây dựng đơn vị VMTD “mẫu mực, tiêu biểu”.

Những năm qua, Trung đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ SSCĐ, QLVT, tỷ lệ phát hiện, thông báo mục tiêu của Trung đoàn luôn đạt 100%; chất lượng huấn luyện từng bước được nâng lên; tham gia hội thao, hội thi do Quân chủng tổ chức đều đạt điểm giỏi và có giải cao; nổi bật, năm 2021, Đảng bộ Trung đoàn đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu, Trung đoàn được Quân chủng tặng “Cờ thi đua”; năm 2022, Trung đoàn được tặng danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”;  Công tác bảo đảm Kỹ thuật, Hậu cần đời sống luôn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đời sống của cán bộ, chiến sĩ từng bước được nâng lên. Trung đoàn triển khai thực hiện tốt việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; thực hiện tốt Nghị quyết 847 của Quân ủy Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới; gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XIII) về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; giữ vững sự ổn định về chính trị, tư tưởng và tổ chức, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.