Quân chủng
PK-KQ được thành lập ngày 22-10-1963, song, thực chất, một số lực lượng đã được thành lập trước năm 1954. Lịch sử xây dựng, chiến đấu và phát triển của Quân chủng PK-KQ có thể khái quát thành 3 giai đoạn chính. Giai đoạn đầu, từ ngày thành lập những đơn vị đầu tiên: Ban Nghiên cứu không quân (9-3-1949), Trung đoàn Pháo cao xạ 367 (1-4-1953), Ban Nghiên cứu sân bay, (3-3-1955); Bộ đội Ra-đa phòng không (15-6-1956), Cục Không quân (24-1-1959), Trung đoàn Không quân tiêm kích 921 (30-5-1963), Trung đoàn 236-trung đoàn tên lửa đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam (7-1-1965) đến năm 1977. Giai đoạn này, vai trò của các lực lượng phòng không, không quân trong tác chiến đối không thể hiện rõ nét nhất, vinh quang nhất với nhiều chiến công đặc biệt xuất sắc, cùng với quân và dân cả nước làm nên những chiến thắng vĩ đại, kết thúc thắng lợi hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. |
| Máy bay Su-30MK2 của Sư đoàn Không quân 371, Quân chủng Phòng không - Không quân tham gia biểu diễn trong triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam năm 2022. Ảnh: MẠNH QUÂN |
Giai đoạn thứ hai (từ năm 1977 đến 1999): Quân chủng PK-KQ được tách ra thành hai quân chủng độc lập (Quân chủng Phòng không và Quân chủng Không quân). Trong 22 năm, cả hai Quân chủng đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, phát triển nhanh chóng, trưởng thành vượt bậc, luôn đoàn kết thống nhất, hiệp đồng tác chiến chặt chẽ, thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm là sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, quản lý điều hành bay... cùng với quân, dân cả nước bảo vệ vững chắc biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc Tổ quốc, giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng, làm tròn nghĩa vụ quốc tế...
Giai đoạn thứ ba (từ năm 1999 đến nay): Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) đã chủ trương sắp xếp, củng cố một số quân chủng, binh chủng theo hướng tinh, gọn, mạnh. Theo đó, ngày 3-3-1999, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã ký Sắc lệnh số 03/L-CTN về việc hợp nhất Quân chủng Phòng không và Quân chủng Không quân thành Quân chủng PK-KQ.
Những ngày đầu hợp nhất, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, quản lý điều hành bay đòi hỏi ngày càng cao. Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân chủng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị đã tập trung lãnh đạo, giáo dục cho mọi cán bộ, đảng viên, quần chúng phát huy cao độ tinh thần tích cực, chủ động, tự lực, tự cường, đoàn kết thống nhất, quyết tâm xây dựng, nâng cao chất lượng tổng hợp của Quân chủng theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; lấy xây dựng chính trị làm cơ sở, xây dựng cán bộ, đảng viên là then chốt, giữ vững sự ổn định về chính trị, tư tưởng trong mọi tình huống. Nâng cao chất lượng bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật cho các nhiệm vụ; bảo đảm đầy đủ, kịp thời các nhu cầu về vật chất hậu cần cho mọi hoạt động của Quân chủng, đồng thời thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Bộ Quốc phòng, Ban chỉ đạo Phòng không nhân dân Trung ương về công tác phòng không lục quân, phòng không nhân dân và không quân toàn quân; sử dụng lực lượng phòng không lục quân, phòng không nhân dân cân đối, hợp lý, có trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, không để Tổ quốc bị bất ngờ bởi các tình huống trên không...
 |
| Bộ đội Pháo phòng không, Quân chủng Phòng không - Không quân diễn tập bắn đạn thật. Ảnh: VŨ NGỌC HOÀNG |
Với các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Quân chủng và cấp ủy, chỉ huy các cấp đúng đắn, khoa học, phù hợp với thực tiễn, phát huy được tinh thần đoàn kết thống nhất, vượt mọi khó khăn, bởi thế chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của bộ đội Phòng không, Không quân không ngừng được nâng lên, nổi bật là con người và vũ khí trang bị.
Về con người: Cấp ủy, tổ chức đảng, người chỉ huy các cấp trong Quân chủng đã và đang quán triệt, triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất, hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phát huy phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới; về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và những năm tiếp theo; điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân chủng PK-KQ giai đoạn 2022-2025; xây dựng lực lượng không quân Quân chủng PK-KQ cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại giai đoạn 2018-2025, tầm nhìn đến năm 2030...
Đảng ủy, chỉ huy Quân chủng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong Quân chủng tập trung chấn chỉnh tổ chức biên chế, sắp xếp, bố trí lực lượng cân đối, đồng bộ, hợp lý, khoa học giữa các thành phần, lực lượng, xây dựng thế trận phòng không nhân dân nhiều tầng, nhiều lớp; lấy lực lượng phòng không ba thứ quân làm nòng cốt, phát huy sức mạnh tổng hợp của nhiều lực lượng, mọi vũ khí, trang bị hiện có... Công tác giáo dục-đào tạo tại các học viện, nhà trường trong Quân chủng luôn được quan tâm, đầu tư, xây dựng theo hướng chính quy, mẫu mực, chuẩn hóa, hiện đại và liên thông.
Các lực lượng trong Quân chủng luôn được huấn luyện sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị hiện có, hiểu biết về vũ khí, khí tài, phương tiện của địch để có phương án tác chiến phù hợp. Hoạt động diễn tập hiệp đồng quân, binh chủng, diễn tập khu vực phòng thủ, huấn luyện đêm, huấn luyện ngụy trang, nghi binh, phòng tránh đánh trả, xử lý các tình huống phức tạp luôn được chú trọng.
Qua đó, đội ngũ cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng luôn có bản lĩnh chính trị, ý chí, tinh thần vượt khó; tính kỷ luật, sự đoàn kết thống nhất, có kiến thức khoa học; bảo đảm nghiên cứu, khai thác sử dụng hiệu quả vũ khí, trang bị; có trình độ chuyên môn, kỹ năng, kỹ xảo; trình độ xử lý các tình huống trên từng lĩnh vực hoạt động; có đủ năng lực tiếp cận với khoa học kỹ thuật quân sự hiện đại và ứng dụng thành tựu công nghệ 4.0 vào môi trường hoạt động hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.
Về vũ khí, trang bị kỹ thuật: Quân chủng được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng quan tâm trang bị nhiều vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại như: Các dòng máy bay chiến đấu, máy bay huấn luyện chiến đấu đa năng thế hệ mới, các tổ hợp tên lửa đất đối không hiện đại tầm trung, tầm xa, các hệ thống ra-đa tiên tiến với khả năng phát hiện chính xác mục tiêu ở cự ly xa, phạm vi quan sát rộng, khả năng chống nhiễu cao... Cùng với đó, hướng tới mục tiêu hiện đại hóa, Quân chủng đã tích cực phối hợp nghiên cứu nhiều dự án sản xuất vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, tạo bước đột phá quan trọng trong quản lý, bảo vệ vùng trời quốc gia. Triển khai thực hiện hiệu quả tinh thần chỉ đạo của Bộ Quốc phòng về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động của Quân chủng, nhằm xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin quân sự đồng bộ, hiện đại, cơ động và an toàn, đáp ứng yêu cầu về tổ chức, vận hành và xây dựng môi trường làm việc số...
Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị trong Quân chủng tích cực, chủ động tham gia công tác dân vận, giúp đỡ nhân dân trong nước và quốc tế khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, cứu hộ, cứu nạn... tăng cường, củng cố lòng tin chiến lược giữa các quốc gia, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới, để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài.
Phát huy truyền thống vẻ vang hơn 60 năm qua, nhất là thành tích đã đạt được sau 25 năm hợp nhất, cán bộ, chiến sĩ Quân chủng PK-KQ đã và đang phấn đấu, quyết tâm hoàn thành mục tiêu xây dựng Quân chủng PK-KQ “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Trung tướng NGUYỄN VĂN HIỀN, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân
Theo qdnd.vn