Kể chuyện thời còn là Chính ủy Trung đoàn 228 (Sư đoàn 365), Đại tá Hoàng Văn Lâu - Tổng Biên tập Báo Phòng không-Không quân tâm sự, một trong những kỉ niệm anh nhớ nhất ở Trung đoàn là trước khi đi bắn đạn nước, đơn vị làm công văn hiệp đồng với địa phương; nhận được công văn, một đồng chí cán bộ xã bán tín, bán nghi gọi điện thắc mắc: Các anh đùa chúng tôi đấy à? Hỏi ra mới vỡ lẽ, cán bộ địa phương nơi địa bàn đơn vị đóng quân vẫn có người không tin việc bắn đạn nước là có thật.
Bắn đạn nước là hoạt động diễn ra khá thường xuyên với kíp chiến đấu của đơn vị pháo phòng không. Bắn đạn nước thường được thực hiện sau khi pháo được sửa chữa vừa và lớn hoặc sau bảo dưỡng 1, bảo dưỡng 2 nhằm kiểm tra hoạt động liên quan của khóa nòng, sự làm việc của máy nạp đạn và độ lùi của pháo. Với pháo thủ, bắn đạn nước rèn luyện yếu lĩnh và nâng cao tâm lí qua việc được làm quen với tiếng nổ, qua đó tăng hiệu quả của bắn đạn thật đối với kíp chiến đấu.
Để bắn được đạn nước, trước hết, pháo phải tốt. Cùng với đó, phải chuẩn bị đạn và các chi tiết đi kèm. Đạn thật được bỏ phần đầu đạn, thay bằng một đầu gỗ có hình giống hình đầu đạn thật với pháo 37mm, thay bằng nút bịt ống liều với pháo 57mm. Thuốc phóng trong mỗi quả đạn được giữ nguyên. Khi chuẩn bị bắn, nước được đổ vào nòng pháo: 1,1 lít với pháo 37mm, 2,1 lít với pháo 57mm. Lượng nước này đã được các nhà sản xuất pháo phòng không tính toán để khi đưa vào nòng pháo trong quá trình bắn, pháo hoạt động như khi bắn đạn thật. Khi bắn, các pháo thủ vẫn thao tác giống như bắn đạn thật và bắn liên thanh được 2 viên. Ra khỏi nòng, đầu đạn gỗ sẽ vỡ, không gây sát thương; nước thì bắn tung tóe giống như… pháo hoa vậy.
Bắn đạn nước có ưu điểm là không quá ngặt nghèo trong việc lựa chọn trường bắn. Hoạt động bắn đạn nước chỉ cần được thực hiện ở một không gian hẹp, có thể ở ngay trận địa. Bắn đạn nước không làm mất an toàn trên không, đảm bảo độ an toàn cao cho người và vũ khí trong quá trình huấn luyện. Tuy nhiên, khi đơn vị bắn đạn nước, trước đó phải làm tốt công tác hiệp đồng với địa phương.
Bắn đạn nước đôi khi được các kíp chiến đấu của pháo phòng không kết hợp với bắn kẹp nòng. Như vậy, vừa tiêu diệt được mục tiêu, vừa có tiếng nổ để rèn luyện bản lĩnh cho pháo thủ.
HỒNG LINH