Hiệu quả từ Dự án quả cầu che và nhiệt đới hóa khí tài ra đa

Quả cầu che khí tài Ra đa tại đảo Phan Vinh (Quần đảo Trường Sa).

Vùng trời Quân chủng đảm nhiệm quản lí với tổng diện tích trên đất liền, lãnh hải, các đảo và trên biển vào khoảng 1.331.689km2; trong đó, vùng trời trên đất liền, lãnh hải và các đảo khoảng 560.000km2. Như vậy, diện tích vùng trời trên biển là rất lớn, việc khai thác và quản lí là một nhiệm vụ hết sức khó khăn đối với Nhà nước ta nói chung và Quân chủng PK-KQ nói riêng. Bởi các đài ra đa triển khai tại các đảo, nhất là tại các đảo thuộc Quần đảo Trường Sa còn ở vị trí sát mép nước biển nên tuổi thọ, hệ số kỹ thuật của khí tài chỉ đạt từ 55 đến 65% so với các đài ra đa cùng loại được bố trí trên đất liền vì độ mặn và độ ẩm quá cao dẫn đến hiện tượng ăn mòn thiết bị. Từ đó dẫn đến việc khí tài hay hỏng hóc, nhanh xuống cấp, gặp rất nhiều khó khăn trong công tác kỹ thuật. Đối với các trạm ra đa trên Quần đảo Trường Sa, trung bình 18 tháng phải thay thế 1 bộ dàn ăng ten, mỗi năm phải sơn lại toàn bộ khí tài một lần. Bên cạnh đó tần suất hỏng hóc các chi tiết điện tử cao gấp 3 lần so với các đài triển khai trên đất liền… Vì vậy, để đảm bảo tuổi thọ của khí tài thì việc xây dựng lắp đặt quả cầu che cho cả các trạm ra đa đứng chân trên đảo là việc hết sức cần thiết và cấp bách.

Được cấp trên phê duyệt Dự án quả cầu che, đầu tháng 7 vừa qua, 3 quả cầu che đã được hoàn thành việc lắp đặt và đưa vào sử dụng, bước đầu đã khẳng định được những ưu việt của chúng. Hệ thống cầu che có kết cấu bền vững, chịu được gió, bão ở cường độ lớn, độ trong suốt điện từ bảo đảm nên không ảnh hưởng tới việc phát hiện và theo dõi mục tiêu của khí tài. Được cầu che bảo vệ, khí tài tăng độ bền, tần suất hỏng hóc giảm, quy trình công tác bảo dưỡng, bảo quản khí tài vẫn được duy trì đều đặn, nghiêm ngặt nhưng mọi công việc của bộ đội đã được giảm nhẹ rất nhiều so với trước. Một quả cầu che còn có thể bảo đảm che phủ ăng ten cho 2 đài ra đa.

Bên cạnh việc thực hiện lắp đặt quả cầu che trên các đảo, hiện ngành Ra đa Quân chủng đang tích cực phối hợp với Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga triển khai Dự án nhiệt đới hóa các bộ khí tài ra đa vùng ven biển. Trong số các đài trạm ở các vùng ven biển thì đài Kastaz - E2 của Trạm 29 Trung đoàn 292 (Sư đoàn 375) là đài đầu tiên được tiến hành thử nghiệm nhiệt đới hóa. Ban đầu, toàn bộ đài ra đa được tiến hành bảo quản, bảo dưỡng kỹ, sau đó các chuyên gia tiến hành tẩm phủ những lớp bảo vệ chuyên biệt cho các linh kiện: cao su, kim loại, các mảng mạch, các đầu giắt, đầu phi… Mỗi loại linh kiện bằng các vật liệu khác nhau đều được che phủ, bảo vệ bằng những chất liệu phù hợp nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của hơi mặn. Đài ra đa đầu tiên được nhiệt đới hóa đã đưa vào sử dụng được gần 2 tháng. Tuy quãng thời gian theo dõi và thử nghiệm chưa dài, nhưng những phản hồi bước đầu từ đơn vị báo về rất tốt. Độ ổn định, tính chính xác của khí tài vẫn giữ nguyên. Tần suất hỏng hóc của khí tài (so sánh với sổ sách thống kê hỏng hóc với khí tài khi chưa được nhiệt đới hóa) giảm nhiều, công sức của bộ đội trong việc bảo dưỡng, sửa chữa khí tài cũng đã được giảm nhẹ…

Trong thời gian tới, Dự án tiếp tục lắp đặt quả cầu che tại các đài trạm ra đa khu vực biển, đảo và tiếp tục nhiệt đới hóa cho hàng loạt các trạm ra đa tại các vùng ven biển. Qua đó góp phần bảo quản khí tài có độ bền cao, nâng cao chất lượng, hiệu quả khai thác, sử dụng và quản lý vững chắc vùng trời quốc gia.