Kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Trung đoàn Tên lửa 274 (13-11-1965 / 13-11-2025)
Phát huy truyền thống, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu
Cách đây 60 năm, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn khốc liệt, ngày 13-11-1965, Bộ Quốc phòng đã ra Quyết định số 204/QĐ-QP thành lập Trung đoàn Tên lửa Phòng không 274, Trung đoàn tên lửa thứ tư của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ngày 3-2-1966, tại khu rừng Yên Thế (Hà Bắc), lễ thành lập Trung đoàn được tổ chức trọng thể. Tư lệnh Quân chủng Phùng Thế Tài đã căn dặn: “Mọi thứ vũ khí hiện đại mà các nước anh em sử dụng được, thì Quân đội nhân dân Việt Nam cũng phải sử dụng được và sử dụng giỏi”. Ngày 13-11-1965, trở thành Ngày truyền thống của Trung đoàn.

Sẵn sàng chiến đấu ở Tiểu đoàn 86, Trung đoàn 274, Sư đoàn 377.Với tinh thần “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, ngay trận đánh mở màn ngày 20-7-1966 của Tiểu đoàn 89 tại Hiền Lương - Vĩnh Phú đã bắn rơi tại chỗ chiếc máy bay cường kích F-105 (Thần Sấm) của Không quân Mỹ. Từ năm 1966-1969, Trung đoàn đã bắn rơi 79 máy bay Mỹ, bảo vệ vững chắc vùng trời phía Bắc Thủ đô. Đặc biệt, ngày 4-2-1967, Trung đoàn bắn rơi chiếc EB-66 - loại máy bay trinh sát điện tử hiện đại bậc nhất của Không quân Mỹ thời bấy giờ tại Bắc Kạn; được Nhà nước tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất.
Giai đoạn 1970-1972, Trung đoàn cơ động vào chiến đấu tại Khu 4, đánh 47 trận, diệt 23 máy bay, trong đó có 3 máy bay ném bom chiến lược B-52. Trong Chiến dịch Phòng không cuối tháng 12-1972, Tiểu đoàn 86 của Trung đoàn đã bắn rơi một chiếc B-52, góp phần vào Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Pari, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
Mùa Xuân năm 1975, Trung đoàn hành quân thần tốc vào Nam tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, có mặt tại Nha Trang ngày 30-4-1975, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vùng trời giải phóng. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã tham gia 683 trận, bắn rơi 103 máy bay các loại, trong đó có 4 chiếc B-52. Từ năm 1979, Trung đoàn nằm trong đội hình chiến đấu của Sư đoàn Phòng không 377. Năm 1993, đơn vị đứng chân tại Cam Ranh, Khánh Hòa, tiếp nhận các Tiểu đoàn Tên lửa của Lữ đoàn 378 làm nhiệm vụ bảo vệ khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và quần đảo Trường Sa.
Với những chiến công đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 8-11-2000, Trung đoàn 274 vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Ngoài ra Trung đoàn được tặng thưởng 1 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, 2 Huân chương Quân công, 40 Huân chương Chiến công; có 2 tập thể và 2 cá nhân được tuyên dương Anh hùng LLVT nhân dân, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.
Trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, phát huy những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn chiến đấu, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn 274 luôn quán triệt sâu sắc Nghị quyết, chỉ thị các cấp, xác định tiếp tục đột phá vào công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ). Đơn vị tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ bản lĩnh vững vàng, ý thức trách nhiệm cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Chú trọng nghiên cứu, nắm chắc âm mưu, thủ đoạn của đối tượng tác chiến, đặc biệt là vũ khí công nghệ cao để xây dựng các phương án chiến đấu hiệu quả. Bám sát phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu, lấy việc rèn luyện năng lực chỉ huy và khả năng hiệp đồng của phân đội làm trọng tâm.
Hằng năm, công tác chuẩn bị huấn luyện được triển khai chu đáo, chặt chẽ. Từ cơ quan đến các phân đội duy trì nghiêm nền nếp, chế độ huấn luyện. Chú trọng kết hợp huấn luyện lý thuyết với thực hành, lấy thực hành là chính; tập trung huấn luyện nâng cao trình độ hiệp đồng kíp chiến đấu sở chỉ huy (SCH) các cấp; tổ chức huấn luyện cho các thành phần khai thác, làm chủ hệ thống trang thiết bị tự động hóa. Các bài tập được xây dựng sát với tình huống chiến đấu, rèn luyện cho bộ đội khả năng phản ứng nhanh, xử lý hiệu quả các tình huống phức tạp, bất ngờ. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong nâng cao khả năng SSCĐ, quản lý vùng trời của SCH Trung đoàn và các phân đội. Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, áp dụng nhiều mô hình mới, thiết thực vào huấn luyện khí tài tên lửa phòng không Spyder, S-125VT, S-125M.
Nhờ đó, chất lượng huấn luyện, khả năng SSCĐ từ SCH Trung đoàn đến các phân đội không ngừng được nâng lên, thể hiện rõ qua kết quả các cuộc diễn tập, hội thi, hội thao. 5 năm qua, Trung đoàn liên tục đạt thành tích cao, tiêu biểu như: Năm 2021, tham gia Diễn tập bắn đạn thật cấp Quân chủng, Tiểu đoàn 88 được tặng “Cờ đơn vị bắn giỏi”. Năm 2022, đạt giải Ba tại Hội thao diễn tập kíp chiến đấu SCH trung đoàn Tên lửa phòng không cấp Quân chủng; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Diễn tập tác chiến chiến lược do Bộ Quốc phòng tổ chức. Năm 2025, đạt giải Nhì Hội thao kíp chiến đấu SCH Trung đoàn Tên lửa Phòng không; giải Nhì kíp dây chuyền sản xuất đạn S-125M. Từ năm 2015-2024, Trung đoàn 274 được Bộ Quốc tặng Cờ “Đơn vị huấn luyện giỏi”.
60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 274 hôm nay luôn tích cực, chủ động khắc phục khó khăn làm chủ khí tài trang bị, huấn luyện giỏi, kỷ luật nghiêm, SSCĐ cao, quyết tâm bảo vệ vững chắc các mục tiêu được giao, góp phần tô thắm trang sử vẻ vang của Trung đoàn 274 - Đoàn Hùng Vương anh hùng.
Thượng tá PHÙNG ĐỨC TIẾN - Chính ủy Trung đoàn 274