Kỷ niệm 50 năm ngày truyền thống Sư đoàn 377 (27-5-1968/27-52018):
Xứng danh Sư đoàn Phòng không cơ động anh hùng
Vào những ngày này cách đây vừa tròn 50 năm, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta đang bước vào giai đoạn quyết liệt nhất, đế quốc Mỹ tập trung lực lượng Không quân, Hải quân đánh phá ác liệt từ Nghệ An trở vào hòng ngăn chặn triệt để giao thông vận chuyển từ hậu phương lớn miền Bắc cho tiền tuyến lớn miền Nam.
Báo động chuyển cấp SSCĐ. Ảnh: CTVNgày 27-5-1968, Đại tướng Võ Nguyên Giáp ký Quyết định số 53/QĐ-QP thành lập Sư đoàn PK 377 trực thuộc Bộ Tư lệnh Phòng không-Không quân. Là Sư đoàn Phòng không cơ động chiến lược, do vậy để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ theo từng giai đoạn lịch sử, quá trình xây dựng, chiến đấu của Sư đoàn 377 có nhiều biến đổi.
Ở giai đoạn đầu tiên, lịch sử Sư đoàn được tính từ tháng 5-1968 đến tháng 8-1969. Sư đoàn có nhiệm vụ bảo vệ giao thông vận chuyển trên tuyến lửa Quân khu 4 và bảo vệ phía Bắc Thủ đô Hà Nội. Giai đoạn này ghi đậm chiến công đầu của Sư đoàn và những thành tích tiêu biểu, như: Bắn rơi chiếc máy bay Mỹ thứ 3100 trên bầu trời miền Bắc và bắn rơi chiếc thứ 400 trên bầu trời Nghệ An.
Tiếp đó từ tháng 7-1971, khi Sư đoàn được tái lập lần thứ nhất cho đến năm 1975. Đây là giai đoạn đỉnh cao về phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, khắc phục khó khăn, gian khổ, ác liệt, hy sinh, tiêu diệt nhiều máy bay địch, lập nên những chiến công xuất sắc trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại và tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, tạo nên những điển hình tiên tiến của các tập thể, cá nhân trong lịch sử chiến đấu, xây dựng và trưởng thành của Sư đoàn PK 377 anh hùng.
Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại, toàn Sư đoàn đã chiến đấu hàng ngàn trận, bắn rơi 147 máy bay các loại, có 2 máy bay B-52, nhiều chiếc rơi tại chỗ.
Bước sang giai đoạn lịch sử thứ ba được tính từ năm 1979 đến 1991; Sư đoàn được tái lập lại lần thứ hai, tham gia cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. Nhiệm vụ của Sư đoàn là cùng với các lực lượng binh chủng hợp thành chốt giữ địa bàn chiến lược Tây Bắc của Tổ quốc, sẵn sàng đánh thắng mọi cuộc tập kích đường không của địch, bảo vệ an toàn các mục tiêu được giao.
Những năm cuối cùng của thế kỷ 20, lịch sử Sư đoàn 377 gắn liền với quá trình ra đời của Lữ đoàn 378 (sau này phát triển thành Sư đoàn 378). Đây là giai đoạn toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tập trung thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến hết sức phức tạp, chủ quyền biển đảo của nước ta thường xuyên bị nước ngoài đe dọa, lấn chiếm. Năm 1997, Bộ Quốc phòng ra quyết định đổi tên Sư đoàn 378 thành Sư đoàn 377. Từ đó đến nay, Sư đoàn 377 gắn chặt với nhiệm vụ bảo vệ vùng trời các tỉnh Nam Trung bộ và quần đảo Trường Sa thiêng liêng của Tổ quốc.
Phát huy truyền thống của Sư đoàn PK cơ động anh hùng, đội hình chiến đấu của Sư đoàn không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, đặc biệt các đơn vị Ra đa đã vượt qua mọi thử thách, hành quân vượt biển, xây dựng và triển khai sẵn sàng chiến đấu trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, khép kín trường Ra đa, quản lý vững chắc vùng trời được giao.
Trên con đường tiến thẳng lên chính quy - tinh nhuệ - hiện đại, Sư đoàn được Bộ Quốc phòng, Quân chủng trang bị nhiều loại khí tài mới hiện đại. Đến nay cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã làm chủ vững chắc vũ khí, khí tài mới, góp phần nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. 100% các đội tuyển, các kíp hội thao của Sư đoàn tham gia hội thao cấp Quân chủng đều đạt giỏi và giành giải cao. Công tác xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật luôn được phát huy tốt. Quản lý chặt chẽ kỷ luật, không để xảy ra vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng.
Mặc dù đứng chân trên địa bàn chịu nhiều tác động tiêu cực của thời tiết, khí hậu, khắc nghiệt; các song mặt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật của Sư đoàn luôn được triển khai thực hiện đồng bộ, góp phần vào kết quả hoàn thành nhiệm vụ chung của Sư đoàn. Toàn Đảng bộ triển khai thực hiện có hiệu quả việc Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với đẩy mạnh tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh bộ đội Cụ Hồ”, nhiều năm liền Đảng bộ Sư đoàn đạt TSVM; cảnh quan môi trường thường xuyên được củng cố, trở thành điểm sáng về văn hóa trên địa bàn đóng quân. Các hoạt động công tác dân vận, đền ơn đáp nghĩa được tiến hành có hiệu quả, tạo ấn tượng tốt đẹp về hình ảnh người chiến sĩ PK-KQ trong lòng chính quyền và nhân dân địa phương.
Trải qua 50 năm xây dựng chiến đấu và trưởng thành, qua nhiều giai đoạn thăng trầm cùng lịch sử; lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 377 luôn tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, lập nên nhiều thành tích và chiến công xuất sắc. Sư đoàn được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” và tặng thưởng nhiều huân chương, huy chương và các phần thưởng cao quý khác. Trong đội hình chiến đấu của Sư đoàn có 23 tập thể và 15 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Từ năm 2014 đến nay, Sư đoàn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 4 năm liền (2014 - 2017) được tặng Cờ Thi đua của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, ngày 29-12-2017, Sư đoàn vinh dự được Chủ tịch Nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba. Phần thưởng xứng đáng đó đã động viên, khích lệ cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn PK 377 luôn đoàn kết, vươn lên khắc phục khó khăn, xây dựng Sư đoàn cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng trời, vùng biển Nam Trung bộ và Trường Sa thân yêu của Tổ quốc.
Đại tá Vũ Ngọc Hoàng - Chính ủy Sư đoàn 377