Cánh sóng ra đa
“Cánh sóng” là một cách gọi dành cho khí tài ra đa mang tính thi ca, dựa trên hai yếu tố: Hình ảnh về kết cấu hệ thống ăng ten thường được đăng tải và hình ảnh về giản đồ hướng ăng ten, thực chất là hình ảnh mô phỏng trường điện từ do các đài ra đa tạo ra khi bức xạ năng lượng điện từ siêu cao tần vào không gian.
Ra đa có nhiều chủng loại khác nhau. Nhưng thông thường, tùy thuộc vào độ dài sóng (bước sóng) lan truyền của năng lượng điện từ siêu cao tần do đài ra đa bức xạ vào không gian, ra đa được phân chia thành các loại sau: Ra đa dải sóng mét, Ra đa dải sóng đề-xi-mét, Ra đa dải sóng xăng-ti-mét.
Phạm vi hoạt động của cánh sóng ra đa
Do có sự khác nhau về bước sóng, nên các đài ra đa cũng có kết cấu khác nhau, dễ nhận biết nhất hệ thống ăng ten, đặc biệt là thiết bị phản xạ năng lượng cao tần. Các đài ra đa dải sóng mét có bước sóng dài, nên kết cấu của thiết bị phản xạ trong hệ thống ăng ten thường có dạng giống như ăng ten ti vi. Các đài ra đa dải sóng đề-xi-met, xăng-ti-mét có bước sóng ngắn, nên để bức xạ năng lượng điện từ siêu cao tần vào không gian, yêu cầu thiết bị phản xạ trong thành phần hệ thống ăng ten phải có kết cấu dạng lưới dày, hoặc tấm liền.
Theo yêu cầu tác chiến, cần tạo ra trường điện từ có hình cosec trong không gian, hẹp theo mặt phẳng ngang, rộng theo mặt phẳng đứng, xa theo cự ly, tưởng tượng giống như hình ảnh rẻ quạt đứng. Nhưng do giới hạn bởi khả năng cơ khí và yêu cầu cơ động, để đáp ứng các điều kiện trên, các nhà sản xuất phải thiết kế thiết bị phản xạ của đài ra đa dải sóng đề-xi-met, xăng-ti-mét có hình dạng giống gương cầu lõm khuyết, hoặc hình cánh diều. Kích thước của cánh diều này phụ thuộc vào yêu cầu tác chiến.
Như vậy, mặc dù “cánh sóng” là cách gọi mang tính thi ca, thì nó vẫn phần nào đúng với hình ảnh kết cấu cơ khí chúng ta nhìn thấy và bản chất hoạt động hay “hoả lực” của các đài ra đa.
HẠNH PHƯƠNG