Chiến thắng trận đầu - Mốc son lịch sử của Bộ đội Phòng không - Không quân

Chủ tịch Hồ Chí Minh tại buổi lễ tuyên dương công trạng các đơn vị chiến thắng trận đầu ngày 5-8-1964. Ảnh tư liệu

Sau khi tạo cớ leo thang chiến tranh ra Miền Bắc Việt Nam bằng “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ”, ngày 5-8-1964, Mỹ huy động 64 lần chiếc máy bay đánh phá các khu vực Vinh - Bến Thủy (Nghệ An); Lạch Trường (Thanh Hóa), Hòn Gai (Quảng Ninh) và Cảng Gianh (Quảng Bình). Trong trận thử lửa đầu tiên đối đầu với không quân Mỹ, quân và dân Miền Bắc đã bắn rơi 8 máy bay phản lực Mỹ trong tổng số 64 lần chiếc tham chiến, bắt sống một giặc lái, gây tiếng vang lớn trên trường quốc tế. 

Chiến công đánh thắng trận đầu ngày 5-8-1964 có ý nghĩa quan trọng về quân sự và chính trị của quân và dân ta. Chiến thắng này đã giáng một đòn mạnh vào ý chí leo thang chiến tranh của kẻ thù; tạo khí thế, niềm tin vào vũ khí, trình độ tổ chức, chỉ huy, vào khả năng chiến đấu của bộ đội, đồng thời khẳng định quân và dân ta hoàn toàn có khả năng đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân Mỹ. Giữa lúc đế quốc Mỹ đang tăng cường và mở rộng chiến tranh xâm lược trên cả Miền Nam, Miền Bắc, chiến thắng ngày 5-8-1964 cổ vũ mạnh mẽ khí thế đánh Mỹ, củng cố niềm tin đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược của quân và dân ta. Chiến thắng trận đầu khẳng định những thành tựu xây dựng kinh tế kết hợp với củng cố quốc phòng, thành tựu xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, hiện đại trong 10 năm (1954-1964) và những thành công bước đầu trong công cuộc xây dựng thế trận phòng không nhân dân, chiến tranh nhân dân trên Miền Bắc. Nó khẳng định rằng quân và dân ta có đủ khả năng đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ, bảo vệ vững chắc Miền Bắc, đẩy mạnh cuộc đấu tranh giải phóng ở Miền Nam.

Đối với Quân đội ta nói chung, Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ) nói riêng, Chiến thắng trận đầu ngày 5-8-1964 có ý nghĩa thực tiễn rất quan trọng. Trong trận đầu đánh trả cuộc tập kích bất ngờ của không quân địch, các lực lượng vũ trang trên Miền Bắc, nòng cốt là Bộ đội Phòng không và Bộ đội Hải quân chỉ với vũ khí phòng không thông thường, súng máy, súng trường đã bắn rơi nhiều máy bay phản lực hiện đại, bắt sống giặc lái. Sau trận đánh, khí thế đánh Mỹ, niềm tin bắn rơi máy bay Mỹ ở các đơn vị lên rất cao. Đây là tiền đề rất quan trọng giúp cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng và các cấp bồi dưỡng nâng cao ý chí chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ; kịp thời điều chỉnh lại thế trận, rút ra nhiều bài học bổ ích về chỉ huy từ cấp chiến dịch đến chiến thuật, về bố trí lực lượng, về đánh giá âm mưu thủ đoạn của địch, về cách đánh để bổ sung cho chương trình và nội dung huấn luyện bộ đội, chuẩn bị cho những trận đánh, những đợt chiến đấu dài ngày sau này. Những biểu hiện lo lắng, không tin vào vũ khí, khí tài và khả năng bắn rơi máy bay phản lực hiện đại bộc lộ trong một số cán bộ, chiến sĩ được giải tỏa. Chỗ mạnh, chỗ yếu của không quân địch được phân tích một cách khoa học, có cơ sở thực tiễn. Tinh thần dám đánh và quyết thắng không quân Mỹ được phát huy mạnh mẽ trong toàn Quân chủng và các lực lượng vũ trang Miền Bắc.

Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, nhiệm vụ SSCĐ, QLVT, QLĐHB đặt ra yêu cầu ngày càng cao. Từ bài học của Chiến thắng trận đầu ngày 05-8-1964, Quân chủng PK-KQ luôn đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị tư tưởng, làm cho toàn thể cán bộ, chiến sĩ có nhận thức đầy đủ và sâu sắc các quan điểm tư tưởng của Đảng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; về tình hình nhiệm vụ của Quân đội, Quân chủng; xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, khắc phục mọi khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; tăng cường công tác nắm, nghiên cứu và dự báo tình hình, đánh giá đúng âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; duy trì thực hiện nghiêm chế độ, nền nếp SSCĐ, QLVT, QLĐHB, xử lý tốt các tình huống trên không, mặt đất, không để bất ngờ, lỡ thời cơ; thường xuyên đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng huấn luyện theo hướng toàn diện, sát yêu cầu nhiệm vụ và vũ khí trang bị, nâng cao trình độ, khả năng SSCĐ và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống; có nhiều giải pháp tạo sự chuyển biến đồng bộ, vững chắc về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật trong toàn Quân chủng.

Với nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện, Quân chủng PK-KQ đã không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng SSCĐ và sức mạnh chiến đấu, là lực lượng nòng cốt trong thế trận phòng không nhân dân bảo vệ vững chắc bầu trời thiêng liêng của Tổ quốc trong thời kỳ mới.