Nội dung Thông tư 104 quy định cụ thể về định mức trang bị, vật tư CTĐ, CTCT như: Cấp trung đội và tương đương được cấp 1 chiếc đài bán dẫn, 1 chiếc đài đĩa, 1 đầu DVD, 1 máy thu hình 32 inch, 10 đĩa DVD và thiết bị lưu trữ kỹ thuật số, 1 đàn ghi-ta, 10 bộ tú lơ khơ và 4 bộ cờ tướng. Cấp đại đội và tương đương được cấp 2 chiếc đài bán dẫn, 1 đầu karaoke, 1 bộ tăng âm karaoke, 1 máy thu hình 40 inch và 4 lá cờ Tổ quốc, 1 lá cờ Đảng, 1 lá cờ Đoàn (đều có kích thước 0,8 x 1,2m)…
Duy trì nền nếp đọc báo tại Đại đội 4, Trung đoàn 591 (Sư đoàn 377).Về chế độ, tiêu chuẩn sách, bảo đảm bình quân 300 trang sách/người/năm, riêng quần đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1 bảo đảm 350 trang sách/người/năm. Về chế độ, tiêu chuẩn báo, tạp chí, cấp trung đội và tương đương được cấp 1 số báo Quân đội nhân dân (có số cuối tuần) và 1 số Tạp chí Văn nghệ quân đội. Cấp đại đội và tương đương được cấp 11 loại báo, tạp chí. Cơ quan tiểu đoàn và tương đương được cấp 7 loại báo, tạp chí. Phòng Hồ Chí Minh ở đơn vị được cấp 16 loại báo, tạp chí. Trong số 13 đối tượng bảo đảm (từ cấp trung đội đến cấp thủ trưởng Bộ Quốc phòng) và 5 loại hình tổ chức, biên chế vận dụng, tất cả đều được cấp Báo Quân đội nhân dân.
Thông tư cũng quy định, mỗi tháng bộ đội được xem 2 chương trình phim (1 phim nhựa hoặc phim máy phóng hình cao cấp và 1 phim đĩa hình). Mỗi năm bộ đội được xem 2 buổi biểu diễn nghệ thuật của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp trong hoặc ngoài quân đội. Cấp trung đoàn và tương đương tổ chức giao lưu văn hóa hoặc liên hoan văn nghệ quần chúng 1 năm 2 lần. Cấp sư đoàn và tương đương tổ chức liên hoan nghệ thuật quần chúng 5 năm 2 lần. Các đơn vị đầu mối trực thuộc Bộ Quốc phòng tổ chức liên hoan nghệ thuật quần chúng 5 năm 1 lần. Cấp Bộ Quốc phòng tổ chức liên hoan nghệ thuật quần chúng toàn quân và hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quân 5 năm 1 lần.
Về các thiết chế văn hóa trong Quân đội nhân dân Việt Nam gồm có: Đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp, nhà văn hóa (gồm 3 bộ phận: Văn nghệ quần chúng, thư viện và điện ảnh), bảo tàng. Cấp Sư đoàn đủ quân và tương đương có câu lạc bộ và nhà truyền thống. Cấp trung, Lữ đoàn đủ quân và tương đương có phòng truyền thống. Cấp tiểu đoàn, hải đội, đồn biên phòng, trạm ra đa, đại đội cao xạ có phòng Hồ Chí Minh
Sau hơn 2 năm thực hiện Thông tư số 104 trong Quân chủng, cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị các cấp đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nội dung của Thông tư đã quy định; bảo đảm cho bộ đội được thụ hưởng cơ bản đúng, đủ chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa tinh thần; kịp thời tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của Quân đội, Quân chủng, đơn vị, chủ động đấu tranh làm thất bại các âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch; phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, còn một số cơ quan, đơn vị quán triệt, triển khai chưa đầy đủ, sâu sắc; cơ quan chức năng và một số cán bộ chỉ huy đơn vị chưa nắm chắc chế độ, định mức, tiêu chuẩn được thụ hưởng; đặt mua báo, tạp chí chưa đúng, chưa đủ cả về số lượng và chủng loại, có nơi đặt mua báo qua các công ty tư nhân, hóa đơn thanh quyết toán nhiều hơn so với số lượng thực nhận; chưa thông báo kịp thời kế hoạch phân cấp ngân sách, trang bị, vật tư CTĐ, CTCT; chỉ đạo duy trì thực hiện các chế độ đọc báo, nghe đài, xem truyền hình, hoạt động thư viện, phòng Hồ Chí Minh có nội dung chưa đúng quy định, còn hình thức, chất lượng thấp; nhận thức của cán bộ, chiến sĩ về tình hình nhiệm vụ, về đối tượng, đối tác chưa đầy đủ, sâu sắc...
Để tiếp tục thực hiện Thông tư 104 có chất lượng, hiệu quả, cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên, cơ quan chính trị các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chấn chỉnh, khắc phục kịp thời những hạn chế, khuyết điểm trong thực hiện Thông tư; tiếp tục tuyên truyền, giáo dục, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Thông tư 104, làm cho mỗi cán bộ, chiến sĩ nắm chắc chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa, tinh thần trong Quân đội; từ đó đề cao trách nhiệm quản lý, sử dụng đúng, đủ ngân sách và các chế độ, định mức, tiêu chuẩn được thụ hưởng. Việc đặt mua báo, tạp chí, tiếp nhận, mua sắm, cấp phát, đăng ký, quản lý, sử dụng ngân sách, vật tư CTĐ, CTCT phải chặt chẽ, đúng nguyên tắc, đúng chế độ, định mức, tiêu chuẩn, đúng mục đích, tiết kiệm, an toàn, hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho bộ đội
Từ quý 3 năm 2017 trở đi, các cơ quan, đơn vị thực hiện ký hợp đồng đặt mua báo, tạp chí tại bưu điện nơi gần nhất, đảm bảo phát hành kịp thời, đúng đủ báo, tạp chí đến các cơ quan, đơn vị đóng quân ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo. Duy trì nghiêm nền nếp, chất lượng, hiệu quả chế độ đọc báo, nghe đài, xem truyền hình, thông báo chính trị, thời sự, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa ở cơ sở, nhất là hoạt động phòng truyền thống, thư viện, phòng Hồ Chí Minh ở đơn vị. Tăng cường công tác kiểm tra, rút kinh nghiệm, chấn chỉnh kịp thời các hạn chế, thiếu sót. Hàng năm, các cơ quan, đơn vị tiến hành sơ kết đánh giá kết quả triển khai thực hiện Thông tư 104 tổng hợp báo cáo theo quy định.
Bài, ảnh: KIÊN CƯỜNG