Đại tá, phi công Đinh Tôn - Chuyện bây giờ mới kể về

Với bà Trần Thị Diên Hồng - vợ Đại tá Đinh Tôn, sau 36 năm ngày ông mất và cũng đã hơn nửa thế kỷ từ ngày tình yêu của hai người chớm nở, những ký ức về người chồng yêu thương chưa phút giây nào nguôi ngoai trong bà.

Cả Đại tá Đinh Tôn và bà Trần Thị Diên Hồng đều được sinh ra và lớn lên trong những gia đình giàu truyền thống cách mạng tại xã Hoài Thanh, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Từng có những kỷ niệm đẹp từ thuở thanh mai trúc mã, nhưng khi bà Hồng lên 7 tuổi thì ông Tôn đã thoát ly đi làm lính trinh sát. Đến năm 1955 tập kết ra Bắc, ông được chọn vào Không quân và năm 1956 được cử đi học lái máy bay thể thao ở Tiệp Khắc. Trở về nước, ông lái máy bay ở CLB Hàng không số 1 (tiền thân của Trường Sĩ quan Không quân và chuyển loại máy bay Li-2 tại Trung đoàn bay 919. Khi đó Bà Hồng ở nhà học hết phổ thông và thi đỗ vào Trường Đại học Y Hà Nội vào năm 1962. Trong một lần tình cờ, hai người đã gặp lại nhau tại Hà Nội và Đại tá Đinh Tôn là người nhận ra cô bé hàng xóm thuở nào giờ đã trở thành một nữ sinh viên dễ thương. Và trái tim người thiếu nữ ấy cũng nhanh chóng loạn nhịp khi gặp lại người hàng xóm giờ đã là một phi công tài giỏi và dũng cảm.

Phi công Đinh Tôn và bà Diên Hồng lúc trẻ. Ảnh Tư liệu

Yêu trong thời chiến, ông mải mê với những ngày tháng trực chiến và làm nhiệm vụ, cô nữ sinh y khoa thì miệt mài đèn sách. Mỗi khi được nghỉ dù thời gian ngắn ngủi ông lại tranh thủ đạp xe từ Gia Lâm qua thăm người yêu ở khu Kim Liên. Tình yêu chín muồi, được tổ chức và gia đình đồng ý, phi công Đinh Tôn và bà Diên Hồng quyết định tổ chức lễ cưới vào năm 1965.

Thời chiến tranh với biết bao khó khăn, ông Đinh Tôn chỉ gom góp, tiết kiệm được 200 đồng đưa cho vợ chưa cưới đi sắm đồ. Vào một ngày tháng 6 năm 1965, khi họ tíu tít cùng nhau đạp xe lên UBND quận Hoàn Kiếm để làm thủ tục đăng kí kết hôn thì có một tình huống ngoài dự kiến xảy ra, gia đình phi công Đinh Tôn cho em gái đi tìm vì nhận được điện báo ông Tôn phải về đơn vị nhận nhiệm vụ gấp còn chuyện đăng kí kết hôn để sau.

Đọc điện báo xong nét mặt ông thoáng có chút bần thần và đưa tờ điện báo cho bà Hồng. Khi xem xong bà bảo: “Thôi anh về nhận nhiệm vụ, còn đám cưới tính sau”… Tối đó sau khi nhận nhiệm vụ tại Bộ Tư lệnh ông về nhà bà tại Kim Liên ăn cơm và họ cùng ra cửa hàng vàng bạc mua sợi dây chuyền có mặt lồng hai chữ T và H làm kỷ niệm cho ngày đi đăng kí kết hôn không thành.

Và chỉ sau 10 ngày làm công tác chuẩn bị, tháng 7 năm 1965, phi công Đinh Tôn cùng các học viên bay lên đường sang Liên Xô. Trước khi đi ông nhờ bà mua hộ mấy mét vải và bộ kim chỉ. Bà gặng hỏi ông mua mấy thứ đó mang đi làm gì, ông xấu hổ dứt khoát không nói. Khi đến sân ga ông mới ngượng ngùng thổ lộ với vợ chưa cưới là 15 ngày trên tàu sẽ ngồi cắt và may quần áo lót. Bà vừa giận vì ông không nói để bà chuẩn bị cho ông vừa thương ông không thể thốt lên lời. Chỉ kịp hỏi: Anh có làm được không? Ông trả lời: “Có việc gì anh không làm được!”.

Gần 3 năm ông đi làm nhiệm vụ tại nước bạn, đều đặn những cánh thư đi và về. Vào những thời điểm Đại học y sơ tán tại các tỉnh lân cận vì Hà Nội bị đánh phá ác liệt nhưng cứ Chủ nhật hàng tuần bà lại đạp xe từ nơi sơ tán về Hà Nội với hy vọng nhận được thư ông cho thỏa nỗi nhớ mong. Ở nước bạn, phi công Đinh Tôn luôn là người dẫn đầu trong việc chuyển loại máy bay mới. Tốt nghiệp bằng đỏ và đến cuối tháng 2 năm 1968, ông dẫn đoàn phi công trẻ về nước và vào trực ban sẵn sàng chiến đấu. Sau khi tốt nghiệp, bà Hồng cũng về nhận nhiệm vụ tại Phòng Nghiên cứu (Cục Quân nhu - Tổng cục Hậu cần). 9 năm sau bà chuyển về Cục Hậu cần Quân chủng chuyên phụ trách dinh dưỡng, lên thực đơn, tính định lượng dinh dưỡng cho phi công và các thành phần khác… Trong một lần lên thăm ông tại Sân bay Đa Phúc, một thủ trưởng của đơn vị đã đùa vui: “Tôn phải bắn được 3 máy bay Mỹ thì mới cho cưới vợ” - dù đó chỉ là một câu nói vui vì mọi người trong đơn vị đều biết đến câu chuyện “cưới hụt” của hai người. Dù là đùa, nhưng với phi công Đinh Tôn, tiêu chí đó dường như chỉ là “chuyện nhỏ”. Trong ngày đầu xuất kích sau khi học tập tại nước bạn, ông đã bắn rơi một máy bay trinh sát và liên tục trong 3 tháng liền năm 1968, phi công Đinh Tôn lập công và bắn rơi 3 máy bay địch, trong đó có một chiếc F-4 ở vùng trời Thanh Chương (Nghệ An). Đó là một kỉ lục hiếm có trong lịch sử KQNDVN. Và ngay sau trận chiến thắng trên bầu trời Khu 4 ông đã được phép về cưới vợ với điều kiện: Tổ chức thu xếp cho nghỉ ngày nào thì về cưới ngày đó, nếu không có không chiến đơn vị sẽ cử một biên đội về chúc mừng… Vậy là ở nhà bà Hồng háo hức chuẩn bị lễ cưới cũng như đi đăng kí kết hôn… một mình vì chú rể còn bận trực chiến.

Ngày cưới, chú rể được về trước một ngày. Một vài anh em trong đơn vị về chúc mừng và quà mang theo là một… bu gà để làm cỗ. Tuần trăng mật của đôi uyên ương kéo dài 4 ngày là ông bà lại trở về với công việc của mình.

Cưới nhau được 12 năm thì đến năm 1980, ông Đinh Tôn bị bệnh hiểm nghèo và mất, để lại cho bà Hồng hai con nhỏ dại. Ông mất đi, một mình bà đã chèo chống để nuôi con. Khó khăn, vất vả, gian truân nhưng hễ cứ nghĩ về ông, về những hạnh phúc mà ông bà đã xây đắp trong quá khứ bà lại như được tiếp thêm nguồn sức mạnh để vượt qua. Đến nay, con trai cả Đinh Hoài Thanh đã theo nghiệp ông, hiện là cơ trưởng A320 của Hãng hàng không Vietjet và con gái Đinh Hoài Anh trở thành nhân viên an ninh của hãng Hàng không quốc gia Vietnam Airline. Đó cũng chính là hạnh phúc của đời bà bởi bà đã hoàn thành những tâm nguyện cuối đời của ông.

BÍCH PHƯỢNG