Đơn vị bắn rơi nhiều B-52 nhất
Trong Chiến dịch Phòng không bảo vệ Hà Nội cuối tháng 12 năm 1972, Tiểu đoàn 77, Trung đoàn 257, sư đoàn 361 (đóng tại trận địa Chèm) đã lập nên một kỳ tích vang dội: Bắn rơi 4 chiếc máy bay B-52 của đế quốc Mỹ, trong đó 3 chiếc rơi tại chỗ. Với chiến công xuất sắc này, Tiểu đoàn 77 đã trở thành đơn vị bắn rơi nhiều máy bay B-52 nhất.
Chúng tôi về thăm Tiểu đoàn 77, Trung đoàn 257, Sư đoàn 361 vào những ngày trung tuần tháng 10 lịch sử. Sừng sững uy nghi ngay tại cổng ra vào đơn vị là bia chiến thắng ghi lại những ký ức hào hùng của quân và dân Thủ đô Hà Nội. Hình ảnh quả đạn tên lửa bay vút vào không trung tượng trưng cho ý chí quyết chiến, quyết thắng và khí phách quật cường của dân tộc Việt Nam, mà đỉnh cao là Chiến dịch Phòng không bảo vệ Hà Nội cuối tháng 12 năm 1972.
Báo động sẵn sàng chiến đấu ở Tiểu đoàn 77, Trung đoàn 257, Sư đoàn 361. Ảnh: VŨ HẢI
Ngược dòng lịch sử, nơi đây 46 năm về trước là trận địa Chèm - một trong những trận địa phòng không anh dũng, kiên trung, khiến những tên giặc lái Mỹ phải bạt vía, kinh hồn. Đây cũng là nơi đóng quân của Tiểu đoàn 77 - đơn vị bắn rơi 4 chiếc B-52 của đế quốc Mỹ, trong đó có 3 chiếc rơi tại chỗ. Với chiến công xuất sắc này, Tiểu đoàn 77 đã trở thành đơn vị bắn rơi nhiều máy bay B-52 nhất. Bây giờ địa danh này đã được Đảng, Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa.
Trước mắt chúng tôi, trận địa Tiểu đoàn 77 được đầu tư xây dựng thật tươi mới, khang trang, chẳng còn dấu vết gì của những bãi đất hoang chi chít hố bom ngày xưa nữa. Từ khuôn viên doanh trại, thao trường, bãi tập đến khu tăng gia tập trung, vườn hoa, cây cảnh… tất cả đều toát lên sự chính quy, bài bản, xanh, sạch, đẹp. Trong không gian thoáng đãng yên bình ấy, các bệ phóng tên lửa vẫn ngạo nghễ hướng những quả đạn uy nghi lên bầu trời xanh thắm.
Chia sẻ với chúng tôi về truyền thống của đơn vị, Đại úy Trần Đình Dương - Chính trị viên Tiểu đoàn 77, cất giọng hào sảng: “Chúng tôi tự hào được đứng chân trên trận địa anh hùng. Ngày ấy, cùng với khí thế sôi sục đánh trả máy bay B-52 và các máy bay chiến thuật khác của đế quốc Mỹ; cùng với quân và dân Thủ đô Hà Nội, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 77 đã dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, sử dụng thành công phương pháp đón nửa góc để đánh máy bay B-52. Mở màn cho những chiến công xuất sắc của Tiểu đoàn 77 là trận đánh lúc 4 giờ 39 phút ngày 19-12- 1972, Tiểu đoàn đã bắn trúng 1 chiếc B-52. Chiếc này rơi xuống cánh đồng xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai. Tiếp đó, đêm 20 rạng sáng 21-12, Tiểu đoàn bắn rơi 2 chiếc B-52 nữa (chiếc rơi tại Ba Vì, 1 chiếc rơi tại Phúc Yên, Vĩnh Phúc). Ngày 2-12, Tiểu đoàn tiếp tục bắn trúng 1 máy bay nhưng không rơi tại chỗ. Nhờ chiến thuật tấn công tốt, trận địa Chèm đã gạt tới sáu quả tên lửa do máy bay Mỹ phóng xuống, tránh được thương vong và thiệt hại khí tài. 4 lần hạ được máy bay B-52 là 4 lần đấu trí, đấu lực đầy cam go, ác liệt, bởi mỗi tốp B-52 có hàng chục máy bay hộ tống và vô số máy gây nhiễu, rất khó khăn trong việc phát hiện mục tiêu của bộ đội ta. Sau chiến công này, sáng 22-12-1972, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đến thăm trận địa Chèm, chúc mừng và động viên đơn vị. Đây chính là nguồn động viên lớn lao nhất, tiếp thêm sức mạnh để đơn vị vươn lên quyết chiến và quyết thắng”.
Ghé thăm một vòng quanh đơn vị, từ sở chỉ huy, xe điều khiển, bệ phóng tên lửa, đến chòi quan sát mắt… chúng tôi đều cảm nhận rõ không khí luyện tập hăng say, đầy trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, chiến sĩ nơi đây. Đại úy Đinh Trọng Tuệ - Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 77, xúc động bày tỏ: “Tiếp nối truyền thống của cha anh, những năm qua, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã không ngừng nỗ lực học tập, rèn luyện, phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ trên các mặt công tác. Nhờ duy trì tốt nền nếp, chế độ trực ban SSCĐ, luyện giỏi, rèn nghiêm mà đơn vị luôn giữ vững danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”, “Đơn vị huấn luyện giỏi”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng trời Thủ đô. Cùng với đó, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các đơn vị bạn để giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đóng quân; xứng đáng với truyền thống đơn vị anh hùng”
QUỲNH VÂN