Xứng danh đơn vị anh hùng

Kíp chiến đấu Đại đội 73, Trung đoàn 280 thực hành bắn đạn thật tại Trường bắn TB-1, năm 2018.

Ngay sau khi thành lập, Trung đoàn đã hành quân cơ động từ huyện Tùng Thiện, tỉnh Sơn Tây (nay thuộc TP Hà Nội) vào bảo vệ TP Vinh, tỉnh Nghệ An. Sau hơn một tháng hành quân gian nan vất vả, Trung đoàn đã đến TP Vinh bảo đảm bí mật, an toàn tuyệt đối về người và vũ khí trang bị. Đây là cuộc hành quân cơ giới đường dài đầu tiên của Trung đoàn. Cũng từ đây Trung đoàn 280 còn có tên là Đoàn Pháo Cao xạ Hồng Lĩnh (tên một dãy núi phía Nam - Đông Nam TP Vinh).

Ngày 5-8-1964, ngày đầu tiên Mỹ mở cuộc tấn công bằng không quân vào đánh phá miền Bắc nước ta; Trung đoàn đã cùng với quân dân TP Vinh chiến đấu dũng cảm, lập công xuất sắc, bắn rơi 3 máy bay địch, góp phần vào chiến thắng chung của quân dân miền Bắc.

Từ 1965-1968, chiến đấu trên mặt trận bảo vệ giao thông vận chuyển ở các tỉnh Bắc miền Trung, cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 280 luôn có mặt ở những nơi nóng bỏng nhất, góp phần giữ vững sự vận chuyển từ hậu phương lớn miền Bắc vào các chiến trường ở miền Nam. Có nhiều trận đánh điển hình đạt hiệu suất cao như ngày 10-6-1965, sau 5 giờ chiến đấu liên tục tại TP Vinh, Trung đoàn đã bắn rơi 7 máy bay Mỹ. Ngày 27-4-1968, trên trục đường 20, 1 chiếc F-111A bị Trung đoàn bắn hạ tại chỗ. Đây là chiếc F-111A thứ hai bị Trung đoàn bắn rơi và là chiếc thứ ba bị bắn rơi trên miền Bắc. Trong 3 năm từ 1965- 1968, Trung đoàn đã bắn rơi 208 máy bay các loại, trở thành một trong những đơn vị bắn rơi nhiều máy bay Mỹ nhất của Quân chủng PK-KQ. Giữa năm 1969, Trung đoàn nhận được thư khen của Đại tướng Võ Nguyên Giáp; trong thư có đoạn: “Đoàn Hồng Lĩnh là đơn vị đánh giỏi, đã bắn rơi hơn 200 máy bay Mỹ kể cả F-111A, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ tuyến đường hành lang chiến lược. Chúng ta cần xây dựng nhiều đơn vị như Đoàn Hồng Lĩnh”.

Trong Chiến dịch Trị - Thiên năm 1972, Trung đoàn vừa đánh địch trên không, vừa đánh địch mặt đất và đã bắn rơi 74 máy bay, tiêu diệt 200 tên địch. Mùa Xuân năm 1975, Trung đoàn được lệnh cơ động vào giải phóng miền Nam và biên chế trong đội hình Sư đoàn Phòng không 367. Ngày 26-4- 1975, Trung đoàn đã bắn rơi chiếc máy bay HU-1A tại Ngầm Bầu, tỉnh Sông Bé (nay là tỉnh Bình Dương), bảo vệ an toàn đội hình tiến công của bộ binh trên đường tiến vào giải phóng Sài Gòn, đóng góp một phần xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong chiến đấu, Trung đoàn luôn hoàn thành tốt cả 3 nhiệm vụ chiến lược của Quân chủng: Bảo vệ yếu địa; bảo vệ giao thông vận chuyển và chiến đấu trong đội hình binh chủng hợp thành. Trung đoàn đánh 11.089 trận, bắn rơi 307 máy bay các loại, trong đó có 64 chiếc rơi tại chỗ, bắt sống nhiều giặc lái. Là một trong những Trung đoàn Pháo Phòng không bắn rơi nhiều máy bay Mỹ nhất trong chiến tranh. Ngày 18-6-1969, Trung đoàn được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng LLVT nhân dân”. Tháng 7-1977, Trung đoàn hành quân ra Bắc và được biên chế về Sư đoàn 361, làm nhiệm vụ bảo vệ Thủ đô Hà Nội.

Ngày nay, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn luôn quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, nhiệm vụ chính trị của đơn vị, tập trung xây dựng Trung đoàn vững mạnh toàn diện theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”; thực hiện nghiêm nền nếp, chế độ SSCĐ từ sở chỉ huy Trung đoàn đến các phân đội, đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt, thu đúng đủ tín hiệu, xử lý kịp thời các tình huống xảy ra, không để bị bất ngờ, lỡ thời cơ, góp phần bảo vệ vững chắc vùng trời Đông - Đông Nam Thủ đô Hà Nội và các mục tiêu được giao. Đẩy mạnh huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, huấn luyện toàn diện trong đó tập trung huấn luyện cán bộ, kíp chiến đấu sở chỉ huy Trung đoàn và kíp chiến đấu các phân đội. Phấn đấu giữ vững danh hiệu “Đơn vị huấn luyện giỏi”, tham gia hội thi, hội thao đạt giỏi và có giải cao, bắn đạn thật diệt mục tiêu, an toàn tuyệt đối. Xây dựng đơn vị có nền nếp chính quy, môi trường văn hoá tốt, đời sống vật chất, tinh thần phong phú; thực hiện tốt quy chế dân chủ, đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân tốt; không có vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, không để xảy ra mất an toàn giao thông và mất an toàn trong mọi hoạt động.

Tự hào với truyền thống 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 280 luôn ý thức sâu sắc về trách nhiệm chính trị, nguyện đoàn kết, trên dưới một lòng, chủ động khắc phục khó khăn, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Thượng tá LÊ XUÂN VƯƠNG - Chính ủy Trung đoàn 280