Đơn vị hai lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND

 
Huấn luyện SSCĐ tại Tiểu đoàn 83, Trung đoàn 238. Ảnh: BÙI ĐỨC
 

Tuy thời gian huấn luyện diễn ra hết sức khẩn trương và gặp không ít khó khăn, song các cán bộ, chiến sĩ đều một lòng nhiệt huyết, hăng say, khắc phục khó khăn gian khổ, thi đua học tập để đạt kết quả tốt. Chỉ sau 3 tháng, Trung đoàn đã kết thúc chương trình huấn luyện, chuẩn bị mọi mặt cho ra quân chiến đấu với nhiệm vụ trước mắt là: Bảo vệ giao thông vận chuyển trên đường 1A, chú trọng tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn. Tiểu đoàn 83 có kết quả học tập khá nhất nên vinh dự được chọn là đơn vị triển khai chiến đấu trước tại trận địa Phố Giỏ, huyện Lạng Giang, Hà Bắc (nay là tỉnh Bắc Giang). 
 

Ngày 20-9-1965, địch sử dụng 24 chiếc, gồm F-4 và F-105 bay dọc theo bờ biển phía Đông Bắc vào đánh cầu sông Hóa, trên tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn. Tiểu đoàn 83 đánh 2 trận, phóng 4 đạn vào đội hình địch, có 2 chiếc rơi tại chỗ. Chiến công của Tiểu đoàn 83 là trận thắng đầu tiên của Trung đoàn, đồng thời cũng là chiến công đầu của quân và dân Hà Bắc. Từ ngày đầu ra quân chiến đấu đến tháng 6-1966, Trung đoàn đã đánh gần 40 trận, bắn rơi 46 máy bay Mỹ, bắt sống nhiều giặc lái; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần bảo vệ Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, tuyến đường 1A, đường 5 và tuyến đường sắt Kép - Lạng Sơn.
 

Đầu năm 1966, Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân (PK-KQ) giao nhiệm vụ cho Trung đoàn hành quân vào chiến đấu ở chiến trường Quân khu 4, bảo vệ giao thông vận chuyển và đảm nhận nhiệm vụ đặc biệt là nghiên cứu đánh B-52. Với tinh thần “Dọn đường mà đi, đánh địch mà tiến”, tháng 6-1966, các đơn vị trong Trung đoàn đã cơ động vượt trên 400km đường hành quân, vừa hành quân, vừa triển khai chiến đấu trên các địa bàn trọng yếu, tiêu diệt 8 máy bay địch và đến nơi tập kết đúng thời gian. 
 

Ngày 17-9-1967, tại trận địa T5 (Vĩnh Linh, Quảng Trị), Tiểu đoàn 84 đã hạ gục chiếc máy bay B-52 đầu tiên trên chiến trường Việt Nam. Bác Hồ đã gửi thư khen, động viên quân, dân Vĩnh Linh “Đánh giỏi, bắn trúng, chiến thắng vẻ vang” và tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Nhì cho Tiểu đoàn 84. Đến ngày 11-1-1968, Tiểu đoàn 82 lại bắn rơi 1 chiếc B-52. Chiến công bắn rơi B-52 của Trung đoàn, làm cơ sở để Quân chủng PK-KQ viết nên cuốn “Cẩm nang bìa đỏ”. Tháng 7-1971, Trung đoàn được lệnh hành quân ra Bắc, trực thuộc Sư đoàn Phòng không 363. Đặc biệt, trong Chiến dịch Phòng không bảo vệ Hà Nội cuối tháng 12-1972, Trung đoàn đã bắn rơi 5 máy bay, trong đó có 2 chiếc B-52. Chiến thắng của Trung đoàn đã góp phần quan trọng vào chiến công chung của quân và dân cả nước, buộc đế quốc Mỹ phải ký hiệp định Paris, rút hết quân về nước.
 

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã hành quân chiến đấu trên các địa bàn trọng điểm của 18 tỉnh, thành phố trong cả nước và 2 tỉnh nước bạn Lào. Trung đoàn đã tham gia chiến đấu hơn 200 trận, bắn rơi 157 máy bay Mỹ gồm 16 kiểu loại, trong đó có 9 máy bay B-52, bắt sống nhiều giặc lái. Với những chiến công oanh liệt và thành tích xuất sắc trong chiến đấu, ngày 15-1-1976 Trung đoàn vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVTND, 3 Tiểu đoàn 81, 82, 85 và 6 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Trung đoàn được tặng thưởng 8 Huân chương Quân công, 89 Huân chương Chiến công cho các tập thể, 100 Huân chương cho các cá nhân và nhiều phần thưởng cao quý khác.
 

Trong thời kỳ đổi mới, Trung đoàn luôn phát huy sức mạnh tổng hợp, tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, duy trì nghiêm nền nếp, chế độ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời. Các lần tham gia diễn tập bắn đạn thật đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được Tư lệnh Quân chủng PK-KQ tặng Cờ “Đơn vị bắn giỏi”; nhiều năm được Bộ Quốc phòng tặng Cờ “Đơn vị huấn luyện giỏi”; nền nếp xây dựng chính quy, quản lý kỉ luật có nhiều chuyển biến tiến bộ. Công tác bảo đảm kỹ thuật luôn đạt và vượt chỉ tiêu. Công tác hậu cần, tài chính đáp ứng tốt cho các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất, đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội ngày càng được cải thiện. Hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị được triển khai thực hiện đồng bộ. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, chất lượng đội ngũ cán bộ, Đảng viên không ngừng được nâng lên. 
 

Với những thành tích đã đạt được trong thời kỳ đổi mới, Trung đoàn 238 đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba, Huân chương Chiến công hạng Ba; Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen trong phong trào thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đảng ủy Quân chủng PK-KQ tặng thưởng nhiều cờ và bằng khen, giấy khen trên các mặt công tác. Ngày 13-12-2013, Trung đoàn vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVTND lần thứ 2, thời kỳ đổi mới. 
 

Phát huy truyền thống Đoàn tên lửa Hạ Long 2 lần được tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, các cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 238 luôn đoàn kết, thống nhất về ý chí và hành động, quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.