Tiếp bước truyền thống Đoàn Ba Bể anh hùng

Cán bộ, chiến sĩ Trạm Ra đa 61 bảo dưỡng khí tài. Ảnh: ÁNH TUYẾT

Sau gần một năm kể từ ngày thành lập, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã nhanh chóng ổn định tổ chức, vượt lên mọi khó khăn, gian khổ, huấn luyện làm chủ khí tài trang bị. Cuối tháng 1-1959, toàn bộ 7 đại đội ra đa và 45 vọng quan sát mắt của Trung đoàn đã chiếm lĩnh triển khai khí tài. Đúng 0 giờ ngày 1-3-1959, được lệnh của trên, Trung đoàn 291 chính thức phát sóng, canh giữ bầu trời Miền Bắc XHCN. Chỉ sau 2 ngày phát sóng, lúc 0 giờ 15 phút ngày 3-3-1959, Đại đội 4 của Trung đoàn đã phát hiện chính xác và thông báo kịp thời chiếc máy bay C-47 xâm phạm vùng trời Thanh Hóa.

Mùa Xuân năm 1961, Trung đoàn 260 được quyết định đổi phiên hiệu thành Trung đoàn 300; ngày 9-5-1961, Cục Quân lực, Bộ Tổng tham mưu ký Quyết định đổi phiên hiệu Trung đoàn 300 thành Trung đoàn 291. Ngày 25-5-1964, Trung đoàn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ dẫn đường cho Không quân ta bắn rơi tại chỗ chiếc máy bay C-123 chở biệt kích của địch trên bầu trời Thanh Hóa.

Ngày 5-8-1964, lần đầu tiên đế quốc Mỹ đưa Không quân ra đánh phá Miền Bắc, Trung đoàn đã sẵn sàng chiến đấu cao, phát hiện máy bay địch từ xa 120km, kịp thời thông báo cho các lực lượng phòng không đánh thắng trận đầu giòn giã, bắn rơi 8 máy bay địch. Đồng thời, Đại đội 19 và Đại đội 23 của Trung đoàn đã dùng súng máy phòng không tiêu diệt 2 máy bay địch.

Trong suốt 4 năm (1968 - 1972), Trung đoàn vừa củng cố xây dựng mọi mặt, vừa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm tình báo cho các lực lượng PK-KQ khu vực đồng bằng Bắc bộ và ven biển, đánh bại các thủ đoạn của máy bay tầm thấp không người lái của Mỹ.

Trong 12 ngày đêm cuối tháng 12-1972, lần đầu tiên đế quốc Mỹ dùng B-52 đánh ra Hà Nội. Trung đoàn đã không để Tổ quốc bị bất ngờ, Đại đội 45 và Đại đội 16 đã phát hiện B-52 cách Hà Nội 500km, báo động kịp thời cho các lực lượng PK-KQ vào vị trí chiến đấu sớm 35 phút. Đây là khoảng thời gian vô cùng quý báu để quân và dân ta chủ động tiêu diệt địch.

Từ năm 1979 đến năm 1984, Trung đoàn triển khai đội hình chiến đấu cảnh giới bảo vệ vùng trời từ Thanh Hóa đến Vĩnh Linh. Trước tình hình biên giới phía Bắc diễn biến phức tạp, mùa Xuân năm 1984, Bộ Tư lệnh Quân chủng điều Trung đoàn 291 từ Khu 4 ra Bắc làm nhiệm vụ quản lý vùng trời trên địa bàn chiến lược quan trọng phía Đông Bắc Tổ quốc. Từ tháng 10-1984 đến nay, Trung đoàn làm nhiệm vụ bảo vệ hướng Bắc - Đông Bắc Tổ quốc. Năm 1987, để đáp ứng yêu cầu tác chiến phòng không khu vực, Trung đoàn 291 được biên chế về Sư đoàn 365.

 Kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã tham gia đánh nhiều trận, phát hiện 556.980 tốp máy bay địch, thông báo kịp thời cho các lực lượng phòng không và dẫn đường cho không quân ta bắn rơi 1.089 máy bay và đánh chìm 4 tàu chiến Mỹ. Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu, xây dựng, Trung đoàn đã được tặng thưởng nhiều huân chương, cờ thưởng các loại. Đặc biệt, ngày 3-6-1976, Trung đoàn Ra đa 291 vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu “Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” và 4 tập thể, 3 cá nhân thuộc Trung đoàn cũng được phong tặng danh hiệu cao quý này.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã không quản khó khăn gian khổ, miệt mài bám khí tài, bám trận địa, hiệp đồng chặt chẽ với các đơn vị bạn theo dõi nắm chắc tình hình địch trên không; quản lý chặt chẽ vùng trời được giao, thông báo đầy đủ, kịp thời, chính xác về Sở Chỉ huy Quân chủng và các đơn vị hiệp đồng, không để sai, sót, lọt, chậm, hoang báo xảy ra; có nhiều biện pháp hiệu quả nâng cao chất lượng các nội dung hội thi, hội thao, diễn tập cho các đối tượng; kết quả tham gia hội thao đều đạt giỏi, nhiều đơn vị đạt giải cao, được thủ trưởng các cấp khen thưởng. Năm 2022, Kíp đài ra đa VRS-2DM Trạm Ra đa 59 đạt giải nhì trong Hội thao KCĐ Trạm Ra đa cấp Quân chủng. Trung đoàn và 5/5 phân đội nhiều năm liền đạt tiêu chuẩn “Đơn vị huấn luyện giỏi”. Trung đoàn thực hiện có hiệu quả các nội dung trong xây dựng đơn vị VMTD “mẫu mực, tiêu biểu”; chất lượng xây dựng chính quy không ngừng được củng cố, bộ đội chấp hành nghiêm kỷ luật, đơn vị ổn định, an toàn...

Phát huy truyền thống 65 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 291 nguyện đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, phấn đấu học tập, noi gương các thế hệ cha anh đi trước, luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động; thường xuyên chăm lo xây dựng Trung đoàn vững mạnh toàn diện, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, đoàn kết chặt chẽ, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu, Trung đoàn vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, quyết tâm thi đua thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, lập thành tích xuất sắc, viết tiếp những trang sử hào hùng, vẻ vang của Trung đoàn trong thời kỳ mới.