60 năm vinh dự, tự hào

Biên đội máy bay Su-22 của Trung đoàn 921 cất cánh thực hiện nhiệm vụ. Ảnh: MINH HẢI

Ngày 6-8-1964, một ngày sau khi đế quốc Mỹ leo thang đánh phá Miền Bắc XHCN, Trung đoàn được lệnh cơ động lực lượng về Sân bay Nội Bài. Đồng chí Đào Đình Luyện - Trung đoàn trưởng đầu tiên của Trung đoàn, trực tiếp dẫn biên đội đầu tiên về hạ cánh an toàn tại Sân bay Nội Bài trong niềm hân hoan xúc động của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân địa phương.

Sau hơn 3 tháng thành lập, ngày 9-11-1964, Trung đoàn vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm. Người đã nói chuyện, động viên và giao nhiệm vụ cho cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn. Người căn dặn: “Tổ tiên ta ngày xưa đã có những chiến công oanh liệt trên sông, trên biển như Bạch Đằng, Hàm Tử; trên bộ như Vạn Kiếp, Đống Đa. Ngày nay, chúng ta phải mở mặt trận trên không thắng lợi, trách nhiệm ấy trước hết là của các chú”. Thực hiện lời dạy của Bác, cả Trung đoàn sôi nổi thi đua, tích cực chuẩn bị mọi mặt sẵn sàng chiến đấu. Ngày 3-4-1965, biên đội MiG-17 gồm các đồng chí: Phạm Ngọc Lan, Phan Văn Túc, Hồ Văn Quỳ, Trần Minh Phương được lệnh xuất kích chiến đấu, với tinh thần dũng cảm, mưu trí, sáng tạo chỉ trong 8 phút biên đội đã bắn rơi 2 chiếc F-8U của Không quân Mỹ trên vùng trời Hàm Rồng, Thanh Hoá, lập công xuất sắc, mở mặt trận trên không thắng lợi. Phát huy kết quả chiến thắng trận đầu, ngày 4-4-1965, biên đội: Trần Hanh, Phạm Giấy, Lê Minh Huân, Trần Nguyên Năm được lệnh xuất kích chiến đấu trên vùng trời Hàm Rồng, Thanh Hoá và tiếp tục lập công xuất sắc, bắn rơi 2 máy bay F-105D của đế quốc Mỹ.

Đến cuối năm 1965, được trang bị máy bay MiG-21, Trung đoàn nhanh chóng lựa chọn một số phi công MiG-17 tổ chức huấn luyện chuyển loại sang bay MiG-21 và đưa máy bay MiG-21 vào trực ban chiến đấu. Vào hồi 14 giờ ngày 4-3-1966, thời cơ xuất kích trận đầu của MiG-21 đã đến, khi các đơn vị ra đa cảnh giới phát hiện tín hiệu máy bay trinh sát của địch hoạt động ở vùng Đông - Bắc. Chỉ sau 19 phút được lệnh cất cánh, phi công Nguyễn Hồng Nhị đã bắn rơi chiếc máy bay không người lái của không quân Mỹ.

Trong 2 cuộc chống chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ ra Miền Bắc nước ta, nhiều cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn đã chiến đấu dũng cảm và lập công xuất sắc. Có nhiều trận đánh hay, nhiều tấm gương chiến đấu giỏi trở thành những điển hình tiêu biểu của nghệ thuật quân sự Việt Nam. Điển hình trong Chiến dịch Phòng không bảo vệ Hà Nội tháng 12-1972, khi đế quốc Mỹ leo thang đánh phá Miền Bắc, sử dụng máy bay B-52 tiến hành cuộc tập kích đường không chiến lược vào Hà Nội, Hải Phòng và nhiều địa phương của Miền Bắc nước ta. Cùng với các lực lượng PK-KQ, các đơn vị bạn và nhân dân các địa phương, cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn đã chiến đấu dũng cảm, cơ động đánh địch từ xa, trực tiếp tiêu diệt địch, góp phần đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ ra Miền Bắc.

Sau chiến thắng mùa Xuân năm 1975, đất nước chuyển sang giai đoạn cách mạng mới, cùng với sự phát triển của Quân đội, Quân chủng, Sư đoàn. Trung đoàn 921 và các đơn vị trong Sư đoàn được giao nhiệm vụ quản lý bảo vệ vùng trời phía Bắc của Tổ quốc và Thủ đô Hà Nội. Đến năm 2018, thực hiện mệnh lệnh của cấp trên, đơn vị đã chuyển Sân từ Nội Bài về Yên Bái làm nhiệm vụ canh trời Tây Bắc của Tổ quốc. Sau một thời gian chuẩn bị, đúng 8 giờ 23 phút ngày 2-11-2018, chiếc máy bay Su-22 đầu tiên mang số hiệu 8502 đã hạ cánh xuống Sân bay Yên Bái trong niềm hân hoan, chào đón của chính quyền, nhân dân địa phương. Qua đó, đánh dấu sự hiện diện của Trung đoàn tại Sân bay Yên Bái, góp phần viết tiếp trang sử vẻ vang của Đoàn Không quân Sao Đỏ anh hùng, bay lên canh giữ vùng trời Tây Bắc của Tổ quốc.

Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, Trung đoàn đã chiến đấu trên 200 trận, bắn rơi 137 máy bay của Mỹ gồm 14 kiểu loại, trong đó có cả máy bay ném bom chiến lược B-52. Với những thành tích, chiến công đã đạt được, ngày 22-12-1969, Trung đoàn đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Đơn vị anh hùng LLVT nhân dân; có 3 phi đội bay, 1 tiểu đoàn bảo đảm, 24 cá nhân được tuyên dương anh hùng LLVT nhân dân, trong đó có Phi đội 1 được tuyên dương anh hùng lần thứ 2; được tặng thưởng 14 Huân chương Quân công, 157 Huân chương Chiến công, 137 Huy hiệu Bác Hồ và nhiều phần thưởng cao quý khác. Những kết quả đó, góp phần tô thắm truyền thống “Quyết chiến, quyết thắng” của QĐND Việt Nam, truyền thống “Trung thành vô hạn, tiến công kiên quyết, đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể” của Bộ đội Không quân anh hùng.

Sự trưởng thành và chiến thắng của Trung đoàn trong suốt chặng đường 60 năm qua, trước hết nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Bác Hồ kính yêu, của Quân uỷ Trung ương mà trực tiếp là Đảng ủy, thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân chủng, và Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn 371; sự phối hợp hiệp đồng giữa các đơn vị lực lượng vũ trang trên địa bàn đóng quân. Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 921 hôm nay luôn vinh dự, tự hào tiếp tục phát huy truyền thống, không sợ hy sinh gian khổ, chủ động, sáng tạo, đoàn kết hiệp đồng, nỗ lực phấn đấu vươn lên hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.