Huyền thoại về những chiếc "én bạc" 921
Huyền thoại về những chiếc "én bạc" 921
Trung đoàn 921 là Trung đoàn Không quân tiêm kích đầu tiên của Quân đội ta, được thành lập ngày 30/5/1963 trên đất bạn Trung Quốc. Ngày 6/8/1964, đồng chí Đào Đình Luyện-Trung đoàn trưởng đầu tiên của Trung đoàn 921 trực tiếp dẫn đầu đội hình không quân tiêm kích cơ động từ sân bay Mông Tự (Trung Quốc) về nước để làm nhiệm vụ chiến đấu.
Ngay từ trận xuất kích ngày 3/4/1965 trên vùng trời Hàm Rồng (Thanh Hóa), biên đội Phạm Ngọc Lan, Phan Văn Túc, Hồ Văn Quỳ, Trần Minh Phương đã bắn rơi 2 máy bay F-8U của Mỹ. Trong đó Phạm Ngọc Lan vinh dự là phi công đầu tiên của Không quân nhân dân Việt Nam bắn rơi máy bay phản lực của Mỹ, góp phần mở mặt trận trên không thắng lợi.
Có nhiều trận đánh địch đông hơn ta rất nhiều lần, bay theo đội hình dài, bay ở độ cao thấp nhưng các phi công vẫn bình tĩnh, dũng cảm tiến công tiêu diệt địch. Đó là phi công Hà Văn Chúc sử dụng máy bay MiG-21, chiến đấu với đội hình 36 máy bay Mỹ, bắn rơi máy bay F-105 của Đại tá Giem-i-lit-bin, chỉ huy phó Sư đoàn Không quân Mỹ ở Kò Rạt (Thái Lan).
20 giờ 30 phút ngày 27/12/1972, phi công Phạm Tuân bằng hai quả đạn tên lửa đã bắn rơi một siêu pháo đài bay B-52. Sau đó một ngày, phi công Vũ Xuân Thiều cất cánh từ sân bay Cẩm Thủy, được sở chỉ huy Thọ Xuân dẫn vòng ra phía sau đội hình B-52. Đến vùng trời khu vực Sơn La, Vũ Xuân Thiều phát hiện được mục tiêu. Mặc dù ở cự ly rất gần, nhưng anh vẫn xin vào công kích quyết tâm tiêu diệt địch. Sau khi công kích, chiếc B-52 bị bốc cháy, Vũ Xuân Thiều không kịp thoát ly và đã anh dũng hi sinh.
Đánh theo đội hình của trung đoàn, đánh phối hợp với các trung đoàn bạn, phối hợp nhiều loại máy bay, đánh trong mọi địa hình, thời tiết, đánh với các loại máy bay siêu âm hiện đại nhất của địch đều giành thắng lợi, có nhiều trận đạt hiệu suất chiến đấu rất cao. Góp phần quan trọng vào việc bảo vệ hậu phương lớn miền Bắc, bảo vệ giao thông vận chuyển chiến lược để chi viện cho cách mạng miền Nam.
Vừa chiến đấu vừa xây dựng trưởng thành, Trung đoàn 921 thực sự là cái nôi đào tạo và rèn luyện cán bộ, chiến sĩ, góp phần xây dựng lực lượng không quân ngày càng lớn mạnh, có nhiều cán bộ của trung đoàn đã phát triển trở thành những cán bộ cấp cao của Đảng, Nhà nước, Quân đội và Quân chủng, nhiều đồng chí đã anh dũng hy sinh trở thành những tấm gương sáng cho các thế hệ cán bộ và chiến sĩ noi theo.
Tổng kết cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã bắn rơi 137 máy bay Mỹ, bao gồm nhiều kiểu loại, trong đó có cả máy bay B-52, tiêu biểu là phi công Phạm Tuân bằng hai quả đạn đã bắn rơi một chiếc B-52, phi công Vũ Xuân Thiều đã dũng cảm công kích máy bay vào B-52 của địch ở cự ly gần. Trung đoàn đã được Đảng, nhà nước tuyên dương danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, góp phần quan trọng xây dựng lên truyền thống vẻ vang của Bộ đội Không quân.
Các thế hệ phi công của Trung đoàn liên tiếp lập công xuất sắc, bắn rơi nhiều máy bay Mỹ, trở thành Anh hùng LLVTND. Đó là phi công Phạm Thanh Ngân (sau này là ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm TCCT), Nguyễn Văn Cốc (bắn rơi 9 máy bay), Nguyễn Hồng Nhị, Mai Văn Cương, Vũ Ngọc Đỉnh...
PK-KQ