Kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống Trung đoàn Pháo Phòng không 224 (21-3-1958 / 21-3-2018):
60 năm bảo vệ bầu trời Tổ quốc
Ngày 21-3-1958, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 048/NĐ thành lập 4 Trung đoàn trung cao dã chiến thuộc Bộ tư lệnh Pháo binh trong đó có Trung đoàn 224. Trung đoàn công bố quyết định thành lập ở phố Thắng, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang. Tiền thân của Trung đoàn là Tiểu đoàn 394, một trong 6 tiểu đoàn của Đoàn 367 đã tham gia Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954. Trong đó có Khẩu đội 3 (Khẩu đội trưởng là Anh hùng Tô Vĩnh Diện) thuộc Đại đội 827 nên Trung đoàn còn được mang tên là Đoàn Tô Vĩnh Diện. Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, Trung đoàn đã không ngừng lớn mạnh, phát huy truyền thống, viết tiếp trang sử vẻ vang, cùng với các đơn vị trong Quân chủng bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc.
Thực hành bắn đạn nước của Đại đội 10, Trung đoàn 224. Ảnh: HỮU LỆTrong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn trực thuộc Bộ Tư lệnh Pháo binh sau đó trực thuộc các Sư đoàn 361, 367, 377, 375 thuộc Quân chủng PK-KQ. Trung đoàn đã hành quân cơ động, chiến đấu qua nhiều chiến trường trong nước và làm nhiệm vụ quốc tế. Từ tháng 1 năm 1961 đến tháng 9 năm 1962, hai tiểu đoàn của Trung đoàn đã tham gia chiến đấu ở khu vực Cánh Đồng Chum - Xiêng Khoảng (Lào). Các đơn vị trực thuộc đã bắn rơi 7 máy bay địch, trong đó có chiếc chở phái đoàn cố vấn quân sự Mỹ đi thị sát chiến trường. Từ năm 1965 đến năm 1968, vừa chiến đấu vừa củng cố lực lượng, Trung đoàn hành quân cơ động chiến đấu hàng nghìn ki-lô-mét bảo vệ miền Bắc và tuyến giao thông chiến lược nam Quân khu 4. Cán bộ, chiến sĩ đã vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, chịu đựng nhiều hy sinh tổn thất, chiến đấu dũng cảm lập được những chiến công vẻ vang, trong đó bắn rơi chiếc máy bay thứ 3.100 của Mỹ trên miền Bắc. Từ năm 1969 đến năm 1972 Trung đoàn làm nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ giao thông vận chuyển chiến lược trên đường số 20 Quyết thắng, thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh; chiến đấu bảo vệ tuyến đường số 1 Bắc, góp phần đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai của không quân Mỹ trên miền Bắc. Trong hơn 3 năm liên tục bám trụ kiên cường, không ít hy sinh tổn thất, cán bộ, chiến sĩ trong Trung đoàn luôn phát huy tấm gương của liệt sĩ anh hùng Tô Vĩnh Diện, khắc phục mọi khó khăn, thiếu thốn, ác liệt, liên tục tìm ra cách đánh thắng các thủ đoạn chiến thuật của không quân Mỹ, giành thắng lợi vẻ vang, bắn rơi 83 máy bay địch, trong đó có nhiều chiếc bị bắn rơi tại chỗ, tích cực góp phần bảo vệ giao thông vận chuyển hàng hóa, vũ khí, đạn dược cho tiền tuyến lớn miền Nam. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, cùng với đội quân thần tốc giải phóng miền Nam, Trung đoàn đã cùng các đơn vị Sư đoàn 375 tiến vào giải phóng thành phố Đà Nẵng (ngày 29-3-1975). Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn đã bắn rơi 133 máy bay các loại của Mỹ.
Từ năm 1975 đến nay, Trung đoàn nằm trong đội hình chiến đấu của Sư đoàn Phòng không 375, làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vùng trời thành phố Đà Nẵng. Được trên quan tâm đầu tư các loại pháo 37, 57mm có khí tài và các loại tên lửa tầm thấp, cán bộ, chiến sĩ trong Trung đoàn thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, ra sức học tập nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ; tập trung huấn luyện làm chủ khí tài, trang bị. Nâng cao chất lượng hội thao, hội thi, diễn tập, bắn đạn thật sát với yêu cầu nhiệm vụ và đối tượng tác chiến. Bên cạnh đó, thường xuyên đẩy mạnh xây dựng chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Công tác bảo đảm kỹ thuật, hậu cần đời sống luôn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đời sống của cán bộ, chiến sĩ từng bước được nâng lên. Cùng với đó, hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị đã bám sát nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị phát huy vai trò của cấp ủy đảng, các tổ chức kết hợp với việc đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn đảng, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyến hóa” trong nội bộ; giữ vững sự ổn định về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Thường xuyên giữ vững mối quan hệ với cấp ủy, chính quyền địa phương, làm tốt công tác dân vận, giúp đỡ nhân dân xây dựng nông thôn mới, phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai, xây dựng mối đoàn kết gắn bó quân dân.
Do lập được nhiều thành tích, chiến công đặc biệt xuất sắc nên Trung đoàn và các Đại đội 10, Đại đội 11, Đại đội 4 cùng hai liệt sĩ Tô Vĩnh Diện, Ngô Xuân Quảng đã được Đảng và Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý khác. Những năm qua, Trung đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ SSCĐ, quản lý vùng trời, tỷ lệ phát hiện mục tiêu trên không thường xuyên đạt 100%; chất lượng huấn luyện từng bước được nâng lên; tham gia hội thao, hội thi do Quân chủng tổ chức đều đạt điểm giỏi và có giải, hàng năm tham gia bắn đạn thật do Quân chủng tổ chức đều tiêu diệt mục tiêu. Nhiều năm đơn vị đạt vững mạnh toàn diện, Đảng bộ đạt trong sạch, vững mạnh. Đặc biệt trong năm 2017, Đảng bộ Trung đoàn đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu, Trung đoàn được Quân chủng tặng Cờ đơn vị xuất sắc trong thực hiện Phong trào Thi đua Quyết thắng; Bộ Quốc phòng tặng Cờ đơn vị huấn luyện giỏi.
Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Tô Vĩnh Diện hôm nay luôn đoàn kết, nỗ lực cao nhất, không ngừng phấn đấu làm chủ khí tài, trang bị, không để Tổ quốc bị bất ngờ vì các tình huống trên không, cùng với các đơn vị trong Sư đoàn 375 hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời miền Trung - Tây Nguyên.
Thượng tá NGUYỄN VĂN TÚ - Trung đoàn trưởng Trung đoàn 224