Thực tiễn hơn 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của QĐND Việt Nam đã chứng minh vai trò hết sức quan trọng của công tác TT-VH, bảo đảm cho Quân đội ta tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân; kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.
Lãnh đạo Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam cùng các đại biểu
tham dự Chương trình Chúng tôi là chiến sĩ tại Trường Sa.
Trong những năm qua, công tác TT-VH trong quân đội thường xuyên được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và cấp ủy, chỉ huy các cấp quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư các nguồn lực để tiến hành ở tất cả các cơ quan, đơn vị trong toàn quân; đồng thời tích cực phối hợp với các Ban, Bộ, ngành Trung ương và cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể ở địa phương trong việc quản lý, giáo dục cán bộ, chiến sĩ, nhằm xây dựng Quân đội ta vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Hoạt động tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, rút ra những bài học kinh nghiệm về công tác TT-VH trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội ta được đẩy mạnh và đạt nhiều kết quả quan trọng để vận dụng sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác TT-VH trong từng thời kỳ. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ trong các cơ quan, đơn vị được tổ chức thực hiện nghiêm túc, bài bản, từng bước đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp tiến hành cho phù hợp với từng đối tượng. Những vấn đề tư tưởng phát sinh trong cán bộ, chiến sĩ được phát hiện và xử lý kịp thời đúng theo quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và quy định của quân đội. Công tác thông tin, tuyên truyền, báo chí, xuất bản, nghiên cứu dư luận xã hội luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước và của quân đội, bảo đảm đúng quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Chủ động, kịp thời đấu tranh làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận, TT-VH, âm mưu “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch. Các hoạt động văn hoá, văn học, nghệ thuật, thể dục, thể thao được tổ chức thường xuyên, bám sát thực tiễn hoạt động của các cơ quan, đơn vị cơ sở, đã tạo sự chuyển biến tích cực trong đời sống văn hóa tinh thần của cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân.
Những kết quả quan trọng nêu trên đã góp phần giữ vững và tăng cường trận địa tư tưởng, văn hóa của Đảng trong quân đội. Cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân; nhận thức đúng đắn về nhiệm vụ của quân đội trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; có ý thức trách nhiệm, chủ động, sáng tạo, đoàn kết, thống nhất; có thái độ kiên quyết đấu tranh phản bác những thông tin, quan điểm sai trái, thù địch, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân thực dụng, cơ hội chính trị, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các biểu hiện tiêu cực khác.
Giờ luyện tập bắn sung AK bài 1 của chiến sĩ Trung đoàn 2, Sư đoàn 395, Quân khu 3.
Có thể nói, bên cạnh những kết quả quan trọng đạt được, công tác TT-VH trong quân đội thời gian qua cũng còn những hạn chế, yếu kém nhất định, đó là: Nhận thức của một số cấp ủy, tổ chức đảng, người chỉ huy về vai trò của công tác TT-VH chưa đầy đủ, sâu sắc, còn xem đây là trách nhiệm của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị; kỹ năng, kinh nghiệm tiến hành công tác TT-VH ở nhiều cơ quan, đơn vị cơ sở còn hạn chế; việc nắm bắt và dự báo diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ có nơi, có lúc chưa kịp thời; chất lượng hoạt động sáng tác văn học, nghệ thuật ở một số cơ quan, đơn vị chưa cao; công tác quản lý báo chí, xuất bản có lúc chưa chặt chẽ, còn để xảy ra sai sót, sơ hở; có bài viết đấu tranh phản bác thông tin, quan điểm sai trái, thù địch chưa thực sự sắc bén, thiếu sức thuyết phục; chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong và ngoài quân đội để tiến hành công tác TT-VH có chất lượng, hiệu quả.
Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến rất phức tạp, khó lường, tác động trực tiếp đến nước ta, tạo ra cả thời cơ và thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh thực hiện âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận, TT-VH, âm mưu “phi chính trị hóa” quân đội, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ để chống phá sự nghiệp cách mạng nước ta. Ở trong nước, thế và lực, sức mạnh tổng hợp của đất nước ngày càng được nâng cao, tạo tiền đề quan trọng để thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Mặc dù vậy, đất nước ta vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Bốn nguy cơ mà Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng giữa nhiệm kỳ khóa VII (01/1994) đã chỉ ra tiếp tục tồn tại; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí diễn biến phức tạp; khoảng cách giàu - nghèo, phân hóa xã hội ngày càng tăng, đạo đức xã hội có mặt xuống cấp rất đáng lo ngại, làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và người dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Bảo vệ chủ quyền biển, đảo đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức nghiêm trọng. Tình hình chính trị - xã hội ở một số địa bàn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ổn định.
Yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra đối với Đảng, Nhà nước và Quân đội ta trong tình hình mới là rất nặng nề. Vấn đề hàng đầu là phải tập trung nỗ lực nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của quân đội, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở, bảo đảm cho Quân đội ta luôn xác định rõ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, giữ vững lập trường, bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, nâng cao sức mạnh chiến đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Do đó, để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác TT-VH trong quân đội, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu sau đây:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng; phát huy vai trò tham mưu của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị các cấp đối với công tác TT-VH trong quân đội.
Quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo: “Công tác tư tưởng là nhiệm vụ của toàn Đảng, của tất cả đảng viên... là công tác đối với con người, một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp...” [1], cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác TT-VH; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo việc đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu trong tình hình mới.
Trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác TT-VH, cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp cần tập trung đánh giá, nắm chắc tình hình và dự báo được diễn biến tư tưởng, tâm trạng của cán bộ, chiến sĩ trong cơ quan, đơn vị để tìm ra nguyên nhân phát sinh và có biện pháp xử lý kịp thời, chấn chỉnh những yếu kém, khuyết điểm; đặc biệt chú ý đến những đối tượng cán bộ, chiến sĩ dễ bị các phần tử cơ hội chính trị móc nối, lôi kéo, kích động. Nội dung lãnh đạo, chỉ đạo công tác TT-VH của các cấp ủy, tổ chức đảng phải cụ thể, bám sát kế hoạch, nội dung, hướng dẫn, chỉ đạo của cấp trên; tập trung giải quyết những vấn đề trọng tâm, trọng điểm.
Trên cơ sở chức trách, nhiệm vụ của mình, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, xây dựng kế hoạch tiến hành công tác TT-VH một cách cụ thể, bảo đảm khoa học, sát tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị; giải quyết tốt các mối quan hệ công tác để tiến hành công tác TT-VH.
Cùng với việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng, sự điều hành của chính uỷ, chính trị viên và người chỉ huy các cấp, cần phát huy hơn nữa vai trò của cơ quan chính trị, cán bộ chính trị trong tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra việc xây dựng nội dung, kế hoạch công tác TT-VH.
Hai là, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác TT-VH.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng khẳng định cần: “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng; đẩy mạnh tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phù hợp với từng đối tượng theo hướng cụ thể, thiết thực, hiệu quả” [2]. Theo đó, cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chính trị, làm cho các cơ quan, đơn vị, lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ, chiến sĩ nắm vững và quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo sự thống nhất cao về nhận thức, tư tưởng và hành động trong toàn quân. Việc học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng cần đổi mới theo hướng lựa chọn những nội dung cơ bản và thiết thực sát hợp với từng đối tượng cán bộ, chiến sĩ để biên soạn tài liệu nghiên cứu, học tập; tổ chức các cuộc trao đổi, tọa đàm, thảo luận để phát huy sáng kiến, kinh nghiệm của cán bộ, đảng viên trong triển khai thực hiện các nội dung của nghị quyết, chỉ thị. Đặc biệt coi trọng việc xây dựng chương trình hành động từng cơ quan, đơn vị trong toàn quân.
Đổi mới nội dung, hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng tại các cơ quan, đơn vị, nhằm xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; chấp hành nghiêm kỷ luật quân đội; có tinh thần trách nhiệm và ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Chú trọng kết hợp chặt chẽ giữa đổi mới nội dung, hình thức với cải tiến phương pháp tiến hành. Coi trọng các hình thức tuyên truyền miệng, tuyên truyền nội bộ; kết hợp lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, các ngày lễ lớn của đất nước và của quân đội, thông qua các buổi sinh hoạt tập thể, hoạt động của các thiết chế văn hóa, thông tin và các hình thức khác phù hợp với tình hình thực tế của từng cơ quan, đơn vị. Trong thực hiện, cấp ủy, cơ quan chính trị và chỉ huy các cấp cần chú ý tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, lành mạnh, bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” cho cán bộ, chiến sĩ trong cơ quan, đơn vị.
Tiếp tục quản lý chặt chẽ các hoạt động báo chí, xuất bản, văn hóa, văn học, nghệ thuật, nhằm giữ vững định hướng chính trị theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng; ngăn ngừa sự tán phát các ấn phẩm xấu độc, tài liệu phản động, quản lý hiệu quả các thiết bị kỹ thuật số trong nội bộ để hạn chế những thông tin có nội dung phản động, thù địch tác động tiêu cực đến cán bộ, chiến sĩ.
Ba là, quan tâm chăm lo xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính trị; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện hiện đại để tiến hành công tác TT-VH.
Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị các cấp có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, được rèn luyện, thử thách qua thực tế, gắn bó với cuộc sống huấn luyện, SSCĐ, lao động, sản xuất của cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên, văn nghệ sĩ trong quân đội; chú trọng đội ngũ cán bộ ở cơ sở, bảo đảm đủ về số lượng và có năng lực, trình độ để đảm đương và hoàn thành tốt nhiệm vụ. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, văn nghệ sĩ của các cơ quan, đơn vị cơ sở.
Phát huy thế mạnh của các cơ quan nghiên cứu lý luận, cơ sở đào tạo cán bộ chính trị trong quân đội; đồng thời tăng cường hợp tác chặt chẽ với các cơ quan nghiên cứu, cơ sở đào tạo ngoài quân đội trong việc nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị của quân đội.
Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, từng bước hiện đại hóa phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ công tác TT-VH. Đặc biệt cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền miệng, tuyên truyền trực quan và các loại hình tuyên truyền khác.
Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng làm công tác TT-VH trong quân đội; chủ động, tích cực phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể ở địa phương để tiến hành công tác TT-VH.
Việc lãnh đạo, chỉ đạo và tiến hành công tác TT-VH là trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chính trị, với sự tham gia của tất cả lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ, chiến sĩ trong các cơ quan, đơn vị, mà nòng cốt là đội ngũ chính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị các cấp. Do đó, các cơ quan, đơn vị phải làm tốt công tác giáo dục, quán triệt, đề cao trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng, phát huy vai trò chủ động, tích cực của lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ, chiến sĩ trong tiến hành công tác TT-VH.
Tăng cường phối hợp chặt chẽ với các Ban, Bộ, ngành Trung ương và cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể ở địa phương trong việc chỉ đạo, định hướng, quản lý các hoạt động báo chí, xuất bản, văn hóa, văn học, nghệ thuật, đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận, TT-VH; trong việc quản lý, giáo dục cán bộ, chiến sĩ của các cơ quan, đơn vị tại các địa bàn đóng quân.
Năm là, chủ động, tích cực đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận, tư tưởng, văn hóa; phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo 94, cơ quan giúp việc Ban Chỉ đạo 94 các cấp và trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận, TT-VH; phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Các cơ quan nghiên cứu, nhà trường, cơ quan báo chí, xuất bản, cơ quan văn hóa trong toàn quân, trực tiếp là đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học, phóng viên, biên tập viên, văn nghệ sĩ phát huy tốt vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.
Trong tổ chức thực hiện cần thường xuyên đổi mới phương thức đấu tranh theo hướng có trọng tâm, trọng điểm và nâng cao hiệu quả, sức thuyết phục; chú trọng lựa chọn biện pháp đấu tranh thích hợp đối với từng vấn đề cụ thể, từng đối tượng cụ thể, thực hiện phân hóa đối tượng trong đấu tranh. Xây dựng cơ chế phân công, phối hợp, kế hoạch hoạt động đấu tranh có hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội, huy động được đông đảo lực lượng tham gia vào cuộc đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực lý luận, TT-VH, đấu tranh phản bác các thông tin, quan điểm sai trái, thù địch.
Công tác TT-VH là trách nhiệm của tất cả các cơ quan, tổ chức, các lực lượng trong toàn quân, trước hết và trực tiếp là trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chính trị, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp. Thực hiện đồng bộ những giải pháp nêu trên, chất lượng, hiệu quả công tác TT-VH chắc chắn sẽ được nâng cao, góp phần xây dựng Quân đội ta vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.