Vừa ăn Tết, vừa hành quân và xuất sắc lập công

Bằng chất giọng trầm ấm, rõ từng âm tiết, Đại tá Nguyễn Thanh Tân vui vẻ trải lòng: “Lúc ấy tôi là trắc thủ góc tà xe điều khiển tên lửa thuộc Tiểu đoàn 61, Trung đoàn 236, Sư đoàn 361. Tháng 12 năm 1965, chúng tôi vào chiếm lĩnh trận địa Khắc Phục thuộc địa bàn Hà Trung, Thanh Hóa. Đơn vị nhanh chóng triển khai khí tài làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ cầu Hàm Rồng, một đầu mối giao thông quan trọng mà kẻ địch thường xuyên bắn phá rất ác liệt.

Đại tá Nguyễn Thanh Tân.

Áp Tết Bính Ngọ, trời rất lạnh nhưng không khí đón Xuân của bộ đội vẫn rất rộn ràng. Ngoài quân số trực chiến, chúng tôi được phân công mỗi người một việc: Người ngụy trang trận địa, người tìm nhà dân xin lá chuối để gói bánh chưng, người vào rừng kiếm giang làm lạt, đãi gạo, ngâm đỗ… Phần gói bánh được giao cho cánh lái xe. Hầu hết các anh đều đã có gia đình nên rất khéo tay, chỉ nhoáng một cái, chồng bánh vuông vức đã xong xuôi. Tuy nhiên, để nấu được bánh trong điều kiện kẻ địch luôn rình rập là điều hết sức khó khăn. Chúng tôi phải đào bếp Hoàng Cầm, phải ngụy trang cả đầu ra của khói rất tỉ mỉ. Vui nhộn nhất là nhóm lính trẻ làm nhiệm vụ trang trí khánh tiết. Dẫu trong hoàn cảnh chiến tranh bom đạn, chúng tôi cũng có đủ câu đối, hoa rừng, báo tường; thậm chí còn tổ chức bình báo rất sôi nổi. Khi nồi bánh chưng mới lục bục sôi, không khí đón Xuân đang rộn ràng, chúng tôi nhận được lệnh chuẩn bị vượt cầu Hàm Rồng về tập kết triển khai chiến đấu ở trận địa Đồi Sim thuộc đất Triệu Sơn, Thanh Hóa.

Kíp chiến đấu Tiểu đoàn 61 rút kinh nghiệm sau trận đánh. Ảnh tư liệu

30 Tết, đơn vị tổ chức đón Xuân chóng vánh nhưng không kém phần đặc biệt. Ngay trên trận địa, bộ đội vừa vui vẻ ăn Tết, vừa thu hồi khí tài và làm công tác chuẩn bị hành quân vượt qua trọng điểm ác liệt là cầu Hàm Rồng. Khó khăn lớn nhất đơn vị phải đối mặt lúc này là làm sao đưa được các xe kéo dắt khí tài tên lửa cồng kềnh vượt sông trong điều kiện đêm tối, trời rét, địa hình giao thông chi chít ổ gà, ổ voi với những khúc cua vừa gấp vừa hẹp. Cuộc họp dân chủ nhanh chóng diễn ra, mọi phương án hành quân trên đường được đơn vị bàn bạc rất kỹ với quyết tâm cao. Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là phải khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Hành quân đưa “Rồng lửa” vượt sông Mã

Đêm 30 rạng ngày Mồng Một Tết, trời tối đen như mực, gió bấc rít lên từng cơn. Từ trận địa Khắc Phục chúng tôi được lệnh lên đường. Những cành lá ngụy trang rung rinh giống như những nhành lộc biếc mùa Xuân. Trong tiếng động cơ rì rì chuyển động, chúng tôi lắng nghe trọn vẹn lời chúc Tết của Bác Hồ qua chiếc radio bên hông của Tiểu đoàn trưởng. Đến khu vực cầu Hàm Rồng, để bảo đảm tuyệt đối an toàn, tránh con mắt cú vọ của địch, tất cả đèn xe đều được tắt, chỉ còn duy nhất chiếc đèn ngầm le lói. Cứ thế, từng xe chầm chậm nối đuôi nhau xuyên đêm. Vì tải trọng của cầu Hàm Rồng chỉ đủ từng chiếc xe qua nên việc di chuyển của các loại xe xích, xe kéo dắt khí tài cồng kềnh gặp khá nhiều khó khăn. Để hỗ trợ đắc lực cho các đồng chí lái xe vượt sông, đồng chí Vũ Ngọc Diệp - Đại đội trưởng Đại đội 1 (sau này ông trở thành Thiếu tướng, nguyên Phó Tư lệnh Quân chủng Phòng không, nguyên Phó chánh thanh tra Bộ Quốc phòng) đã cởi phăng chiếc áo quân phục, để lộ chiếc áo may ô rồi cứ thế đi trước đầu xe như một cọc tiêu sống. Chính sự hiện diện của Đại đội trưởng và nhờ cái bóng áo lót trắng lờ mờ trong đêm ấy, anh em lái xe thêm vững niềm tin để đưa từng chuyến xe vượt trọng điểm an toàn.

Liên tiếp lập công trên trận địa mới

Sau đợt hành quân vượt cầu Hàm Rồng, ngày 9-2-1966 tại trận địa Đồi Sim, Triệu Sơn, Thanh Hóa, Tiểu đoàn đánh trận mở màn đầu Xuân Bính Ngọ bằng 2 quả đạn tên lửa, tiêu diệt 2 máy bay Mỹ. Ngày 7-3-1966, trên đất Quỳnh Thắng, Quỳnh Lưu, Nghệ An, chúng tôi tiếp tục đánh một trận đặc biệt xuất sắc: Chỉ với một quả đạn tên lửa, Tiểu đoàn đã tiêu diệt gọn tốp máy bay 2 chiếc RF-101 rơi tại chỗ. Đây là trận đánh giành hiệu suất rất cao, là chiến công độc đáo của Bộ đội Tên lửa. Đó là chiếc máy bay thứ 900 và 901 của Mỹ bị bắn rơi trên miền Bắc. Chỉ 10 ngày sau,  vào ngày 18-3-1966, cũng trên quê hương Nghệ An, Tiểu đoàn chúng tôi đã diệt gọn tốp máy bay 2 chiếc F3-D2. Như vậy đợt hành quân chiến đấu của Tiểu đoàn 61 đầu Xuân Bính Ngọ, chúng tôi đã thực hiện được mong muốn của Bác Hồ kính yêu.  

Sau chiến thắng mùa Xuân 1966 của Tiểu đoàn 61, ông Nguyễn Thanh Tân vinh dự được thay mặt anh em ra Hà Nội tham dự Đoàn Chủ tịch trong Lễ kỷ niệm 35 năm thành lập Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam; được gặp Bác Hồ và báo cáo kết quả trận đánh với Bác. Đây là vinh dự, tự hào không chỉ đối với riêng ông, với Tiểu đoàn 61,Trung đoàn 236 mà là vinh dự chung đối với Bộ đội Tên lửa phòng không.

QUỲNH VÂN